Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ X của Đảng bộ thành phố đã đánh giá kết quả đạt được trong nhiệm kỳ qua là xác đáng, cụ thể, sát với tình hình thực tế. Trong đó, một số vấn đề hạn chế, tồn tại về công tác bảo đảm an sinh xã hội được nêu khá rõ: Đội ngũ nhà giáo chưa đáp ứng về số lượng và chất lượng; trình độ nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao khoa học công nghệ còn chậm so với các nước trong khu vực; phát triển văn hóa chưa tương xứng với vai trò, vị trí trung tâm văn hóa lớn của vùng và cả nước; công tác chăm sóc sức khỏe người dân còn nhiều bất cập; một số hộ dân chưa có đồng hồ nước thủy cục phải sử dụng nước không hợp vệ sinh...
Từ những hạn chế trên, xin đề xuất một số biện pháp:
Thứ nhất, cần tăng cường chuẩn hóa đội ngũ giáo viên theo hướng vừa hồng, vừa chuyên.
Hiện nay, cán bộ công chức, viên chức cần chuẩn hóa về lý luận chính trị là rất lớn, song chỉ tiêu phân bổ hàng năm cho mỗi quận chỉ từ 1 – 2 lớp, bình quân mỗi lớp trên dưới 100 học viên, trong khi đối tượng cần chuẩn hóa ở các quận (huyện) thực tế cao hơn nhiều lần, nhất là tỉ lệ giáo viên chưa được trang bị lý luận từ trung cấp lý luận chính trị trở lên ở một số nơi còn khá thấp. Vì vậy, trong nhiệm kỳ tới, thành phố cần có kế hoạch chỉ đạo, phân bổ chỉ tiêu ưu tiên mở các lớp trung cấp lý luận chính trị - hành chính, cần thiết mở các lớp dành riêng cho đội ngũ giáo viên. Có như vậy, đội ngũ giáo viên mới có thể đạt chuẩn về lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin, từ đó có thể thực hiện tốt hơn Nghị quyết 29-NQ/TW (khóa XI) của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
Thứ hai, tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với ngành học mầm non ngoài công lập.
Trước yêu cầu phát triển các khu công nghiệp tập trung, tại nhiều quận huyện, số lao động nhập cư chiếm khá đông, dẫn đến có nhu cầu rất lớn về trường lớp. Mặc dù nhiệm kỳ qua, ngân sách đầu tư cho giáo dục – đào tạo của thành phố tăng hàng năm, nhưng so với tỉ lệ tăng dân số cơ học của các quận huyện nơi tập trung các khu công nghiệp, khu chế xuất thì vẫn chưa đủ đáp ứng tiêu chí chuẩn quốc gia về sĩ số học sinh trong các lớp. Bên cạnh đó, vấn đề phát sinh là phải có nơi tiếp nhận số trẻ từ 6 tháng đến dưới 18 tháng tuổi đến lớp để cha mẹ có thể đi làm; song thực tế hiện nay, hầu hết các trường mầm non công lập không giữ nhóm trẻ này, hiện chỉ mới thực hiện thí điểm một vài lớp, dẫn đến nhu cầu gửi trẻ ở các nhóm trẻ gia đình tự phát, không đủ điều kiện cấp phép, khiến công tác quản lý gặp khó khăn. Thành phố cần sớm có chính sách phù hợp để vừa giải quyết nhu cầu gửi trẻ 6 tháng đến 18 tháng tuổi của người lao động, đặc biệt là người nhập cư, đồng thời tập trung nâng cao chất lượng quản lý nhóm trẻ gia đình, các trường mầm non ngoài công lập.
Thứ ba, nâng cao chất lượng công tác đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Công tác đào tạo đã có sự đổi mới mạnh mẽ ở các cấp học, song nhìn chung chương trình còn nặng về lý thuyết, nhẹ về thực hành, chưa thực sự phù hợp với yêu cầu của xã hội, chưa kể chất lượng đào tạo kém hiệu quả nên tình trạng đào tạo ra đội ngũ cử nhân nhưng khó kiếm việc làm. Hiện nay, TP.HCM đang ưu tiên đầu tư phát triển các ngành công nghệ cao, công nghiệp phụ trợ, việc mời gọi, thu hút nhà đầu tư trong và ngoài nước nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng khoa học, công nghệ về nông nghiệp và công nghiệp phụ trợ, đây thực sự là động lực nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm làm cho sản phẩm Việt có sức cạnh tranh trên thị trường trong điều kiện toàn cầu hóa. Do đó, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, kết hợp đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất tạo sản phẩm chất lượng cao, có tính cạnh tranh đang thực sự là vấn đề bức thiết và là “những việc cần làm ngay”. Cần phải tập trung làm quyết liệt, với những giải pháp mang tính đột phá, cả trong đào tạo lẫn trong thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.
Thứ tư, tiếp tục chú trọng công tác giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống vùng, miền, đồng thời tiếp thu có chọn lọc văn hóa thế giới.
Là trung tâm giao lưu văn hóa của cả nước, TP.HCM không chỉ là nơi đón nhận sự giao lưu, trao đổi văn hóa trong nước, mà còn là đầu mối giao lưu, trao đổi và tiếp nhận văn hóa thế giới và ngược lại. Trong nhiều năm qua, công tác xây dựng và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc của thành phố đang được giữ gìn, phát huy, nhưng chưa có nhiều hoạt động văn hóa lễ hội truyền thống đặc sắc phục vụ nhu cầu thưởng lãm nghệ thuật cho người dân thành phố và du khách đến với thành phố. Các thiết chế văn hóa ở cơ sở và cấp thành phố chưa tương xứng, chưa thực sự đáp ứng nhu cầu bảo tồn các giá trị văn hóa dân tộc, chứ chưa nói đến việc tiếp thu tinh hoa văn hóa của bạn bè thế giới. Một bộ phận người làm công tác văn hóa còn quá chú trọng về doanh thu, thương mại hóa mà ít chú ý tính phục vụ cũng như tham gia bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Do đó, cần chú trọng nâng cao chất lượng của cả các hoạt động văn hóa chuyên nghiệp và các hoạt động văn hóa quần chúng; cần có cơ chế, chính sách phù hợp để thu hút đội ngũ văn nghệ sĩ tài năng, tâm huyết để các thiết chế văn hóa cấp thành phố, quận huyện và phường xã… thực sự vừa là nơi đào tạo, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống vừa là địa điểm thu hút người dân thành phố đến sinh hoạt, thưởng thức văn hóa, nghệ thuật.
Bên cạnh đó, hiện nay, một số tiêu chí về xây dựng đời sống văn hóa chậm thay đổi so với thực tiễn, một số tiêu chí nặng về định tính, không còn phù hợp, như quy định “điểm liệt” đối với tiêu chuẩn xây dựng khu phố văn hóa, phường văn minh đô thị: các khu phố, phường không được công nhận nếu để tỉ lệ sinh con thứ ba 0,8% trên tổng số hộ gia đình của khu phố; địa bàn để cháy, nổ nghiêm trọng; để xảy ra tai nạn giao thông nghiêm trọng gây thiệt hại đến tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân… Thành phố cần nghiên cứu đưa ra các tiêu chí phù hợp với thực tế, để phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở thực sự là nhu cầu, trách nhiệm của mỗi gia đình, mỗi công dân. Có như vậy việc thực hiện sẽ đạt hiệu quả cao, đi vào thực chất, không mang tính hình thức, khẩu hiệu.
Thứ năm, nâng cao chất lượng khám, điều trị ở tuyến bệnh viện cấp quận, huyện, giảm áp lực cho tuyến trên.
Hiện nay, công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân thành phố còn nhiều bất cập, các bệnh viện tuyến một luôn quá tải, do phải phục vụ rất nhiều người bệnh từ các tỉnh khác đổ về, trong khi điều kiện cơ sở trang thiết bị và nhân lực vốn chỉ đáp ứng ở mức độ nhất định. Trong khi đó, phần nhiều bệnh viện cấp quận huyện chưa thu hút được nhiều bệnh nhân đến khám điều trị, nguyên nhân chất lượng khám chữa bệnh ở đây chưa cao, cơ chế cứng nhắc, không thu hút được đội ngũ thầy thuốc giỏi... Từ các mô hình hiệu quả sẵn có ở một vài bệnh viện tuyến quận huyện, thành phố cần có những giải pháp luân chuyển, điều động các bác sĩ giỏi về cơ sở hoặc tạo điều kiện thông thoáng về cơ chế để thu hút đội ngũ y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao đến làm việc tại các bệnh viện tuyến dưới, giúp nơi đây thực sự là địa chỉ tin cậy của nhân dân, góp phần giảm tải cho tuyến trung ương như hiện nay.
Thứ sáu, phấn đấu trong nhiệm kỳ hoàn thành 100% chỉ tiêu hộ gia đình được gắn đồng hồ nước.
Hiện nay, ở một số quận, huyện vùng ven, một số khu dân cư, nước sạch chưa đến được với người dân. Nguyên nhân do một số tuyến hẻm sâu, dân sống không tập trung, địa bàn chưa có mạng lưới cấp nước vì vậy người dân phải sử dụng nguồn nước ngầm bị ô nhiễm. Vừa qua, HĐND thành phố cùng các sở ngành và chính quyền các địa phương đã đi khảo sát ở các địa bàn chưa có mạng lưới cấp nước, chỉ đạo UBND các cấp lập danh sách các hộ chưa có đồng hồ thủy cục để có kế hoạch đầu tư lắp đặt mạng lưới ống cấp nước và gắn đồng hồ nước cho người dân. Tuy nhiên, để chủ trương đó trở thành hiện thực, lãnh đạo thành phố cần chỉ đạo quyết liệt đối với các cơ quan chức năng để trong thời gian sớm nhất, tất cả người dân đều được sử dụng nước sạch.
Với những thành tựu đạt được trong nhiệm kỳ qua, người dân thành phố có quyền kỳ vọng về những hạn chế trên sẽ được các đại biểu dự đại hội Đảng bộ thành phố thảo luận, sớm có giải pháp khắc phục.