Trước hết, các chi bộ tổ dân phố, khu phố phải quán triệt trong các đảng viên về nâng cao cảnh giác và trách nhiệm phòng ngừa cháy nổ, trước hết là ngay trong gia đình, ở các gia đình xung quanh. Các đảng viên không được lơ là, chủ quan trong công tác này, bởi trong điều kiện nắng nóng, một số khu vực có mật độ nhà cửa rất cao hoặc xây dựng đã lâu năm, có nhiều vật liệu dễ cháy, hệ thống điện đã cũ kỹ… rất dễ xảy ra cháy nổ. Mỗi đảng viên cần kiểm tra và cải tạo hệ thống điện ở gia đình mình sao cho an toàn; trong sinh hoạt cần chú ý các nguy cơ cháy, như trong nấu ăn, thắp hương, kéo điện mà không bảo đảm an toàn kỹ thuật… Trong các đợt tập huấn về phòng cháy chữa cháy, các đảng viên nên mạnh dạn cử người thân có điều kiện sức khỏe tham gia và trở thành lực lượng nòng cốt tại chỗ ứng cứu khi có hỏa hoạn, tham gia dập lửa, cứu người, cứu tài sản, hỗ trợ lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp khi cần…
Với gia đình lân cận, các đảng viên cần quan tâm, nhắc nhở, giúp đỡ người dân bảo đảm an toàn điện, giới thiệu kỹ năng thoát hiểm cho trẻ em khi có cháy, giảm thiểu các nguy cơ cháy trong sinh hoạt hàng ngày… Chẳng hạn, cần vận động các hộ dân thực hiện nghiêm việc tắt các thiết bị không cần thiết khi ra khỏi nhà, không nấu nướng khi không trực tiếp theo dõi, kiểm soát, thay thế ngay các thiết bị điện không có dấu hiệu an toàn (hở điện, rò rỉ điện, chạm mạch…), không vứt tàn thuốc bừa bãi, không để đồ đạc, phương tiện chắn ngang lối thoát hiểm trong trường hợp có cháy…
Các đảng viên là cán bộ nòng cốt ở cơ sở (như tổ trưởng dân phố, thành viên ban điều hành khu phố, ban chấp hành các đoàn thể…) phải chủ động phối hợp với lực lượng công an nói chung và lực lượng phòng cháy chữa cháy nói riêng để đi kiểm tra ở địa bàn dân cư về tình hình phòng cháy chữa cháy. Trong đó, cần lưu ý với lực lượng chức năng về những hộ, những điểm tiềm ẩn nguy cơ cháy cao, như các khu nhà trọ, cơ sở sản xuất nằm trong khu dân cư, cơ sở tôn giáo thường xuyên có thắp hương, đốt vàng mã…, các hộ kinh doanh ăn uống, nơi có trạm biến áp, tụ điện, các bãi đất trống cạnh nhà dân thường xuyên có rác thải bừa bãi… Cần đề xuất cơ quan chức năng xử lý các trường hợp đã được nhắc nhở nhiều lần nhưng không khắc phục, cải tạo điều kiện sinh hoạt, buôn bán, sản xuất…
Các đảng viên nên chủ động đề xuất với cấp ủy cơ sở, chính quyền địa phương trong việc khắc phục các điểm dễ phát sinh cháy, như bãi đất trống có nhiều rác, cây bụi, cỏ dại, rất dễ bắt lửa khi có người đốt rác hoặc bỏ tàn thuốc. Phải tích cực sửa chữa mạng lưới điện trên địa bàn nếu có những dấu hiệu mất an toàn (bị đứt, bị sà xuống đường, bị vướng vào các cành cây, nằm sát trên mái nhà dân, các trạm biến điện phục vụ các công trình như trạm hạ thế, trạm biến áp phục vụ bệnh viện, trường học, cơ sở sản xuất…). Ngoài ra, với các hộ nghèo, hộ neo đơn, hộ người già yếu…, nếu trong gia đình có tiềm ẩn rủi ro cháy nổ thì cũng cần được quan tâm sửa chữa, cải tạo kịp thời.
Bên cạnh đó, các đảng viên cần tích cực tuyên truyền, vận động, báo với cơ quan chức năng xử lý các trường hợp lấn chiếm hành lang an toàn phòng cháy chữa cháy, chiếm dụng khoảng không gần các trụ nước cứu hỏa hoặc làm hư hỏng trụ nước cứu hỏa, buôn bán lấn chiếm vỉa hè, lề đường ở các tuyến hẻm, đường hẹp có thể ảnh hưởng đến công tác chữa cháy.
Ngoài ra, nếu ở địa phương, khu dân cư có hoạt động quyên góp để trang bị phương tiện chữa cháy di động, để bồi dưỡng cho lực lượng nòng cốt tham gia phòng cháy chữa cháy, mua sắm một số thiết bị phòng cháy chữa cháy dùng chung… (ở bãi xe chung cư, ở trụ sở khu phố…) thì các đảng viên cũng nên tích cực đóng góp, để làm gương cho nhiều người khác.
Để phòng cháy chữa cháy có hiệu quả, bản thân mỗi đảng viên phải có những kỹ năng nhất định về công tác này. Chẳng hạn, với phần đông các đảng viên, phải nắm được các bước xử lý khi có cháy, đó là: phải thật bình tĩnh khi phát hiện có cháy (cần xác định nhanh nơi xảy ra cháy, nhanh chóng đưa ra các giải pháp chữa cháy hoặc cung cấp thông tin có ích cho lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp), báo động khẩn cấp (hô hoán thông báo cho nhau biết về đám cháy, nhấn chuông báo động của hệ thống báo cháy, nếu có), lập tức ngắt điện toàn bộ khu vực bị cháy (chú ý phải dùng dụng cụ, thiết bị cách điện để tránh nguy cơ bị điện giật), báo cho lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp (gọi ngay số 114 và thông báo tình hình một cách rõ ràng nhất về địa chỉ, tình trạng đám cháy…).
Trong điều kiện cho phép (sức khỏe, quy mô đám cháy, phương tiện có sẵn…), các đảng viên có thể sử dụng các phương tiện chữa cháy gần nhất để dập lửa như bình chữa cháy các dạng, mền ngăn lửa, nước (nhưng tuyệt đối tránh nếu chất gây cháy là dầu, xăng, các loại có tỷ trọng nhẹ hơn nước), nếu gần đó có vòi chữa cháy và trụ phun nước thì nhanh chóng kéo vòi và phun vào đám cháy. Ngoài ra, cần tích cực cứu người nếu khả năng đáp ứng (nhưng nếu không có khả năng, xin không tham gia để tránh nguy hiểm cho bản thân và làm ảnh hưởng đến hoạt động cứu hộ của lực lượng phòng cháy chữa cháy). Nếu có thể, nên tham gia di chuyển các loại hàng hóa, tài sản lưu động và các chất dễ cháy đến nơi an toàn, tránh xa khu vực cháy để tránh cháy tràn lan và khó dập lửa…
Với tinh thần “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”, trong công tác phòng cháy chữa cháy, các đảng viên có thể thể hiện vai trò tích cực, chủ động của mình để góp phần hạn chế cháy nổ, giảm thiểu thiệt hại cho người dân.