Điều 1 Quy định này nêu rõ: “Đảng viên đang công tác ở các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, lực lượng vũ trang (gọi tắt là đảng viên đang công tác) vừa thực hiện quy định của Điều lệ Đảng về sinh hoạt đảng tại nơi làm việc, vừa có trách nhiệm thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và nhân dân nơi cư trú; gần gũi, gắn bó với nhân dân; khắc phục những biểu hiện sống xa dân, thiếu trách nhiệm trong các công việc của nhân dân nơi cư trú; củng cố mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân; nêu cao vai trò, trách nhiệm của người đảng viên trong xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở”. Điều 2 của Quy định này nêu cụ thể 7 nhiệm vụ của đảng viên đang công tác ở nơi cư trú, trong đó có những yêu cầu rất quan trọng để thể hiện vai trò tiền phong, gương mẫu của người đảng viên trước nhân dân.

Quy định 213 thay thế Quy định số 76-QĐ/TW ngày 15/6/2000 của Bộ Chính trị khóa VIII “về việc đảng viên đang công tác ở các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp thường xuyên giữ mối liên hệ với chi ủy, đảng ủy cơ sở và gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú”. Qua hơn 2 năm thực hiện, Quy định 213 đã tiếp tục phát huy ý nghĩa trong việc tạo điều kiện, quản lý chặt chẽ hơn việc gắn bó của đảng viên với tổ chức đảng và nhân dân nơi cư trú (gọi chung là gắn bó với nơi cư trú), qua đó tăng cường sự tiền phong, gương mẫu của đảng viên, đồng thời đóng vai trò giám sát đảng viên tốt hơn.

Tuy nhiên, trên thực tế, do nhiều điều kiện khác nhau, sự gắn bó với nơi cư trú của một số đảng viên còn chưa thường xuyên và chặt chẽ. Có nơi, đảng viên đang công tác chỉ liên hệ với cấp ủy nơi cư trú khi có việc cần, nhất là lúc lấy giấy nhận xét để nộp cho tổ chức đảng đang sinh hoạt. Có nơi, đảng viên chỉ xuất hiện để điểm danh và thực hiện một số nghĩa vụ nhất định ở các kỳ sinh hoạt chứ không dự họp, không tham gia các hoạt động cụ thể. Có nơi, đảng viên gần như không tham gia các sinh hoạt tổ dân phố, tổ nhân dân mà chỉ cử người nhà dự nên có khi không biết mặt tổ trưởng, trưởng khu phố và cũng không có quan hệ với cấp ủy, đảng viên tại nơi cư trú… Có nơi, đảng viên bỏ tiền ra để đóng góp, để làm công tác xã hội thì coi như đã có liên hệ với địa phương mà không có sự gắn kết chặt chẽ, thậm chí thường ngày sống tách biệt với mọi người…

Ở chiều ngược lại, có nơi, cấp ủy địa phương khá xuê xoa với các đảng viên đang công tác, nếu không thấy có gì bất thường thì coi như đã làm tròn vai trò đảng viên mà không quan tâm kỹ việc liên hệ cụ thể của đảng viên đó với nơi cư trú ra sao… Có nơi, cấp ủy “tận dụng” các đảng viên đang công tác để đưa ra các “thư ngỏ”, “giấy mời”, “lời kêu gọi”… nhằm vận động sự đóng góp là chủ yếu mà ít quan tâm đến việc tạo sự gắn kết, trao đổi thông tin, kinh nghiệm. Cá biệt, có cấp ủy không nắm chắc các đảng viên sinh hoạt theo Quy định 213 trên địa bàn mình, nên mời họp không đầy đủ hoặc khi mời đảng viên có dự hay không cũng không chú ý, cuối năm cứ nhận xét “tốt” cho xong nhiệm vụ…

Các biểu hiện đó tuy không phổ biến nhưng ít nhiều làm việc thực hiện Quy định 213 trên thực tế chưa được đầy đủ, chặt chẽ và do đó không phát huy tích cực vai trò giám sát đảng viên đang công tác của cấp ủy nơi cư trú, đồng thời không tạo được mối liên hệ và sự đóng góp của các đảng viên sinh hoạt theo Quy định 213 đối với các vấn đề của địa phương.

Từ thực tiễn đó, để đảng viên đang công tác thực sự gắn bó với nơi cư trú, cấp ủy các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp… (gọi chung là cấp ủy cơ quan) phải quán triệt đầy đủ nội dung của Quy định 213, trách nhiệm của đảng viên trong việc thực hiện nhiệm vụ này. Cấp ủy cơ quan không nên “mặc định” về sự liên hệ của đảng viên với cấp ủy nơi cư trú mà cần có sự thông tin, trao đổi thường xuyên. Chẳng hạn, Điều 3 về “nhiệm vụ của cấp ủy cơ sở nơi đảng viên đang công tác” đã quy định: “Kịp thời thông báo cho chi ủy, chi bộ, đảng ủy cơ sở nơi đảng viên cư trú biết về số đảng viên đã được giới thiệu về sinh hoạt nơi cư trú có sự thay đổi vị trí, chuyển công tác hoặc bị khai trừ, xoá tên khỏi danh sách đảng viên hoặc đã xin ra khỏi Đảng”. Như trong trường hợp một đảng viên trước đây chưa được đề bạt vốn có những yêu cầu về tính nêu gương nhất định, nay đã được bố trí vị trí lãnh đạo thì đòi hỏi phải thể hiện tính nêu gương cao hơn, không chỉ ở nơi công tác mà còn ở nơi cư trú. Vì vậy, cấp ủy nơi công tác cần thông tin đến cấp ủy nơi cư trú biết về sự thay đổi đó và đề nghị cấp ủy nơi cư trú có biện pháp quan tâm, giám sát chặt chẽ hơn…

Bên cạnh đó, vai trò của cấp ủy nơi cư trú trong việc tạo mối liên hệ chặt chẽ của đảng viên đang công tác với nơi cư trú phải được thể hiện rõ nét hơn nữa. Đó là, phải có cách thức, giải pháp nắm chắc tình hình, đặc điểm của từng đảng viên đang công tác, như cơ quan công tác, điều kiện gia đình, điều kiện sức khỏe… Đó là phải tạo ra sự gắn kết thông qua việc nắm bắt địa chỉ cư trú (kể cả khi di dời chỗ ở), số điện thoại, mời tham gia các nhóm trên mạng xã hội (như nhóm tổ dân phố, nhóm đảng viên sinh hoạt theo Quy định 213…). Đó là phải tổ chức các cuộc sinh hoạt định kỳ bổ ích, thiết thực chứ không phải là việc huy động các đảng viên đến để đóng góp một số nghĩa vụ. Đó là tích cực phát huy sự hiến kế, đề xuất giải pháp, chia sẻ kinh nghiệm… trong các mặt công tác, nhất là các vấn đề liên quan đến dân sinh trên địa bàn và công tác xây dựng Đảng của chi bộ khu phố/ấp. Đó là phải nghiêm túc, thẳng thắn, có trách nhiệm trong việc ghi nhận xét đối với đảng viên đang công tác vào phiếu nhận xét hằng năm, căn cứ vào sự gắn kết của đảng viên đối với nơi cư trú chứ không được theo cảm tính hoặc ghi cho có… Đó là phải phối hợp chặt chẽ với cấp ủy nơi công tác khi thực hiện việc kiểm tra, giám sát hoặc cho ý kiến nhằm thực hiện công tác quy hoạch, bổ nhiệm hoặc các vấn đề khác trong phạm vi, trách nhiệm của mình…

Một trong những nguyên tắc hết sức quan trọng của vấn đề tổ chức và sinh hoạt đảng là phải gắn bó, liên hệ mật thiết với nhân dân. Với mỗi đảng viên, bên cạnh quần chúng, nhân dân ở nơi công tác còn có quần chúng và nhân dân nơi cư trú, là những đối tượng cần phải có sự gần gũi, gắn kết, đồng thời phải luôn thể hiện cho được tính tiền phong, gương mẫu. Do đó, cấp ủy nơi công tác và nơi cư trú phải thực sự quan tâm đến các yếu tố này, để kịp thời biểu dương, làm lan tỏa các gương tiêu biểu cũng như chấn chỉnh, xử lý các biểu hiện, các cá nhân chưa tốt, chưa lành mạnh.