Hiện nay, tại TPHCM, tổng số HTX đã tiến hành tổ chức lại theo Luật HTX năm 2012 là 328/334 HTX (chiếm 98,2%). Các HTX chưa thực hiện tổ chức lại do đang ngừng hoạt động hoặc cơ cấu hướng sang mô hình hoạt động khác. Hiện còn 1 Liên hiệp HTX thuộc lĩnh vực thương mại (Saigon Co.op) vẫn đang tiến hành tổ chức lại theo Luật HTX năm 2012.

Bên cạnh đó, thành phố đã tổ chức, sắp xếp được 1.580 tổ, đường dây thu gom rác dân lập tham gia vào HXT hoặc doanh nghiệp có tư cách pháp nhân (đạt tỷ lệ 61%). Toàn thành phố có 42 HTX vệ sinh môi trường (tăng 29 HTX so với năm 2017), 283 công ty tư nhân thu gom rác (tăng 195 công ty) và hiện còn khoảng 1.012 tổ, đường dây thu gom rác chưa có tư cách pháp nhân đang hoạt động thu gom rác trên địa bàn các quận.

Trên lĩnh vực nông nghiệp, thành phố có 91 HTX đang hoạt động. Quy mô vốn bình quân của mỗi HTX tăng từ gần 1,428 tỷ đồng (năm 2004) lên 3,425 tỷ đồng (năm 2019); doanh thu bình quân hằng năm tăng từ gần 300 triệu đồng đến hơn 5,8 tỷ đồng; lợi nhuận bình quân tăng từ 66,4 triệu đồng lên 542 triệu đồng. Thu nhập bình quân của thành viên HTX trong năm 2019 (phát sinh qua giao dịch với HTX) đạt 60 triệu đồng/năm. Hiện số HTX hoạt động tốt và khá chiếm 72,5%...

Trên lĩnh vực giao thông vận tải, từ năm 2012, được sự ủng hộ của Sở Giao thông vận tải và Liên minh HTX, HTX Vận tải 19/5 đã áp dụng mô hình điều hành - quản lý tập trung. Khởi đầu, HTX đầu tư 25 xe buýt mới 100%, đến nay, HTX đã có 279 thành viên, khai thác 20 tuyến xe buýt có trợ giá và 5 tuyến không trợ giá, có 462 xe buýt (401 xe mới), tổng sản lượng vận chuyển bình quân đạt hơn 51 triệu lượt hành khách/năm, chiếm khoảng 23% tổng sản lượng hành khách đi xe buýt có trợ giá của thành phố.

Xác định kinh tế tập thể là một trong những thành phần kinh tế quan trọng của kinh tế thành phố, hồi đầu năm nay, UBND thành phố đã ban hành kế hoạch phát triển kinh tế tập thể TPHCM năm 2020. Theo đó, trong năm 2020, thành phố xây dựng và phát triển mô hình HTX kiểu mới, có tác động sâu rộng, rõ nét vào đời sống kinh tế, văn hóa xã hội của người dân. HTX tập trung làm các dịch vụ đầu vào, đầu ra phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh, đời sống của hộ thành viên trên cơ sở bảo đảm quyền tự chủ.

Thành phố cũng đã có một số giải pháp cụ thể như thành phố tăng nguồn vốn của Quỹ Trợ vốn thành viên HTX (phấn đấu đến năm 2030, quỹ này có nguồn vốn đạt gần 2.000 tỷ đồng), làm tốt vai trò cầu nối giữa tổ chức tín dụng và các HTX nhằm tạo điều kiện thuận lợi để các HTX được hưởng các chính sách tín dụng ưu đãi, chính sách vay tín chấp… Thành phố thực hiện bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý, kiến thức pháp lý cho cán bộ HTX; tăng cường các hoạt động hỗ trợ xúc tiến thương mại; tăng cường hỗ trợ các HTX ứng dụng các thành tựu khoa học - kỹ thuật mới trong sản xuất, kinh doanh, nhất là trong khâu thu hoạch, chế biến, đóng gói và bảo quản nông sản, thực phẩm; hỗ trợ các tổ hợp tác và HTX trong lĩnh vực nông nghiệp đổi mới và nâng cao trình độ khoa học - công nghệ…

Thành phố đang phấn đấu đến cuối năm 2025 phát triển 300 HTX và 5 liên hiệp HTX; tốc độ tăng trưởng khu vực kinh tế HTX đạt 7%/năm; tỷ trọng đóng góp vào GRDP thành phố 0,5%; thu hút thêm 30.000 lao động làm việc trong khu vực này; tỷ lệ cán bộ quản lý HTX đã qua đào tạo có trình độ đại học, cao đẳng đạt trên 60%...

Thời gian qua, đơn vị kinh tế tập thể đạt kết quả rất tích cực là Saigon Co.op, là đơn vị bán lẻ hàng đầu với mạng lưới siêu thị ở khắp nơi trong cả nước, tham gia đóng góp quan trọng vào công tác bình ổn thị trường, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân. Tuy nhiên, gần đây, hoạt động của đơn vị này bị cạnh tranh quyết liệt so với một số đơn vị bán lẻ khác. Điều đó có trách nhiệm của chính đơn vị nhưng cũng đặt ra nhiều vấn đề cho công tác quản lý, định hướng phát triển kinh tế tập thể của thành phố.

Để kinh tế tập thể phát triển tốt hơn trong thời gian tới, thành phố cần quan tâm một số vấn đề sau:

Thứ nhất, thành phố cần nhanh chóng hoàn thiện các chính sách về đất đai, vốn, khoa học - công nghệ… để góp phần nâng cao hoạt động kinh tế tập thể, nhất là quỹ đất và vốn tín dụng phục vụ sản xuất, kinh doanh của các HTX.

Thứ hai, thành phố cần có chiến lược, đề án hình thành các HTX kiểu mới, sao cho thực sự phát huy được yếu tố tập thể với sự liên kết, giúp đỡ nhau và có phân công theo thế mạnh của từng thành viên.

Thứ ba, thành phố cần chú trọng khuyến khích các HTX ứng dụng khoa học công nghệ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, điều hành, quản lý, để không ngừng nâng cao hiệu quả và năng lực hoạt động, nhất là các HTX trên lĩnh vực nông nghiệp, môi trường…

Thứ tư, có giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, bất cập, tạo điều kiện tốt nhất để các HTX vượt qua khó khăn và từng bước phát triển, đủ sức cạnh tranh với các loại hình kinh tế khác.