Năm 2008, Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM là đơn vị sự nghiệp công lập được UBND TPHCM thành lập trên cơ sở hợp nhất Viện Kinh tế TP, Viện Nghiên cứu Xã hội TP và sáp nhập Viện Quy hoạch Xây dựng (thuộc Sở Quy hoạch - Kiến trúc), có chức năng nghiên cứu khoa học, tham mưu, tư vấn cho Thành ủy và UBND TP các vấn đề về phát triển kinh tế, xã hội, quy hoạch và môi trường, đô thị.

Tại Hội nghị, TS Trần Anh Tuấn, Quyền Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM, đánh giá thời gian qua dù công tác nghiên cứu, tham mưu của Viện đã có những đóng góp nhất định vào quá trình hoạch định chủ trương, chính sách phát triển TP nhưng vẫn chưa phát huy được tối đa vai trò trong quá trình góp phần tham mưu thực hiện chính sách. Trong khi đó, tổ chức bộ máy còn rời rạc, thiếu thống nhất; chưa có cơ chế đặc biệt để thu hút hoặc giữ chân cán bộ, viên chức trẻ, giỏi làm công tác nghiên cứu khoa học…

TS Trần Anh Tuấn kiến nghị UBND TPHCM cho Viện thí điểm cơ chế thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ thông qua đặt hàng của Thành ủy, HĐND và UBND TP nhằm tăng cường tính chủ động, tạo ra nguồn thu và tiến tới tự chủ tài chính, nâng cao thu nhập cho cán bộ, viên chức. Bên cạnh đó, TS Trần Anh Tuấn cũng đề xuất việc tách Viện Quy hoạch xây dựng ra khỏi Viện Nghiên cứu phát triển để tăng hiệu quả hoạt động; đồng thời cho phép Viện đề xuất điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm Nghiên cứu phân tích thông tin phù hợp với việc triển khai đề án Đô thị thông minh.

Đóng góp ý kiến nâng cao hiệu quả hoạt động của Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM, Giám đốc Sở Thông tin - Truyền thông TPHCM Dương Anh Đức cho rằng, Viện cần trở thành nơi tập trung những chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu trong các lĩnh vực, đòi hỏi thực hiện cơ chế thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, đồng thời tinh gọn bộ máy.

GS.TS Nguyễn Thị Cành, Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TPHCM) cho rằng, Viện cần hướng đến các hoạt động nghiên cứu phát triển không chỉ dành cho TP mà còn cho cả khu vực phía Nam và đóng góp cho sự phát triển chung của cả nước cũng như tham gia hợp tác nghiên cứu với các viện, trường, nhà khoa học ở các nước trong khu vực; cùng với việc tăng cường công tác cung cấp thông tin về kết quả nghiên cứu, thống kê, phân tích cho lãnh đạo TP cũng như cung cấp các thông tin phục vụ cộng đồng.

Nhiều ý kiến đồng thuận về việc UBND TP cần có cơ chế, chính sách để nâng cao hiệu quả hoạt động của Viện, đặc biệt là có các cơ chế, chính sách để Viện tự chủ tài chính, có điều kiện thu hút chuyên gia, nhà khoa học có kinh nghiệm.

Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong phát biểu chỉ đạo Hội nghị. (Ảnh: Xuân Dự)

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong đánh giá cao Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM trong 10 năm qua đã có nhiều nỗ lực xây dựng các chương trình, đề án, đề tài khoa học phục vụ cho công tác chỉ đạo, điều hành của TP trong từng giai đoạn. Tuy nhiên, hoạt động vẫn chưa đạt hiệu quả như mong muốn, chất lượng tham mưu còn hạn chế với tiến độ thực hiện chậm, nhất là trong việc nghiên cứu và xây dựng Bộ tiêu chí TPHCM có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong đồng ý với đề xuất từng bước để Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM tự chủ về tài chính; đồng thời lưu ý Viện cần mời gọi sự hợp tác từ bên ngoài, liên kết với các trường, viện, thậm chí liên kết với các cơ quan nghiên cứu của Trung ương để tranh thủ các thế mạnh của nhau và phát huy tốt nhất vai trò tham mưu, tư vấn của mình. Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong khẳng định, TP tạo điều kiện để Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM phát triển đúng tầm nhưng Viện cần mạnh dạn và chủ động hơn trong việc phản biện, đề xuất những sản phẩm tham mưu, tư vấn tốt đối với TP, có những đề tài giải quyết những vướng mắc từ thực tiễn chứ không chỉ chủ yếu thực hiện tham mưu nghiên cứu theo chỉ đạo.