Giải quyết ngập do mưa và triều nhiều tuyến đường

Theo UBND TP, giai đoạn 2016 - 2020, về giải quyết ngập do mưa đối với tuyến đường trục chính, TP đã giải quyết được 25/36 tuyến, đạt 69,44% so với chỉ tiêu. Đối với các tuyến hẻm do UBND quận - huyện quản lý, đã hoàn thành 179/179 tuyến hẻm ngập đạt 100% so với chỉ tiêu. Ngoài ra, đã hoàn thành thêm 1.164 tuyến hẻm kết hợp chỉnh trang, kết nối đồng bộ hệ thống thoát nước các tuyến đường chính. Về giải quyết ngập do triều đối với các tuyến đường trục chính, dự kiến đến cuối năm 2020 xóa được 9/9 tuyến đường, đạt 100% so với chỉ tiêu.

Chuyên gia Hồ Long Phi, nguyên Giám đốc Trung tâm Nước và Biến đổi khí hậu thuộc Đại học Quốc gia TPHCM đánh giá: Trong thời gian qua, TP đã có nhiều nỗ lực trong việc đầu tư các công trình chống ngập cho khu vực nội thành như Quận 1, 3, 5, 6, 10, 11,… nên đã được cải thiện thấy rõ so với trước đây. Những điểm ngập trước đây như đường 3 tháng 2, vòng xoay Cây Gõ, Bến xe Chợ Lớn, Trần Hưng Đạo… trước đây hễ mưa là ngập nhưng nay không còn ngập nữa.

Đường Gò Dưa (nối từ đường Tô Ngọc Vân đến Quốc lộ 1), quận Thủ Đức sau khi được nâng cấp, đầu tư hệ thống thoát nước đã hết ngập

Tuy nhiên, vừa qua công tác xóa, giảm ngập nước chủ yếu tập trung trong phạm vi 550km2, chưa mở rộng đầu tư trên phạm vi toàn TP nên tình trạng ngập nước vẫn còn xảy ra ở nhiều tuyến đường mỗi khi có mưa lớn và triều cường. Theo ghi nhận, trong những cơn mưa xảy ra đầu và giữa tháng 9 vừa qua, tại một số tuyến đường, khu vực dân cư thuộc một số quận, huyện nội thành và ngoại thành của TPHCM như đường Bình Chiểu, Tô Ngọc Vân, Linh Đông, Hồ Văn Tư (quận Thủ Đức); Nguyễn Xí, Ung Văn Khiêm (Bình Thạnh); Nguyễn Văn Khối, Phan Huy Ích, Lê Đức Thọ (Gò Vấp); Quốc Hương (Quận 2)… đã xảy ra tình trạng ngập nước gây ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, kinh doanh buôn bán và việc lưu thông đi lại của người dân.

Không những vậy, hiện nay tình trạng ngập nước ở TPHCM không chỉ xảy ra ở những tuyến đường, khu vực trũng thấp mà còn xảy ra ở những tuyến đường vốn có địa hình cao như đường Nguyễn Văn Khối, Phan Huy Ích, Lê Đức Thọ (Gò Vấp)… Ngoài ra, tình trạng ngập không chỉ xảy ra ở khu vực các quận nội thành mà còn lan ra ở các quận, huyện ngoại thành như Quận 12, Gò Vấp, Thủ Đức, Hóc Môn.

Theo chuyên gia Hồ Long Phi, Chương trình giảm ngập nước TP đi đúng hướng nhưng điểm hạn chế là quá chậm và thiếu đồng bộ. Lý do là TP không bố trí đủ vốn cho các công trình giảm ngập nước dẫn đến tình trạng “Giật gấu vá vai”, chưa có sự đồng bộ các ngành hạ tầng với nhau. Định hướng thì đúng nhưng chưa đủ, bởi TP đang làm theo phương pháp cổ điển như làm cống, đê, cống ngăn triều… nhưng không đủ do TP đang phải đối phó với tình trạng biến đổi khí hậu, mưa càng ngày càng lớn; mực nước triều cao hơn so với trước đây. Hiện nay, TP chưa có giải pháp để giúp cho hệ thống chống ngập thích ứng được.

Bên cạnh đó, đối với những dự án phát triển đô thị, khu dân cư mới, khi thực hiện đầu tư đã san lấp làm mất diện tích thấm, khả năng trữ nước tự nhiên của kênh, rạch, các khu vực biền rạch trong phạm vi dự án nhưng chưa thực hiện giải pháp thay thế bù đắp lại diện tích thấm, thoát nước tự nhiên.

Giải quyết thoát nước cho các vùng còn lại của TP

Từ thực tế tình trạng ngập nước hiện nay trên địa bàn TP, các ý kiến cho rằng, trong thời gian tới, TP cần ưu tiên bố trí nguồn vốn cho việc triển khai các dự án giảm ngập nước, phải giữ hệ thống thoát nước tự nhiên như kênh, rạch.

Ông Lê Văn Hiền, ngụ số 23, Ung Văn Khiêm, quận Bình Thạnh cho biết: Ở đây mỗi lần triều cao và mưa lớn kết hợp triều cường xảy ra tình trạng ngập nước nên trong nhà phải kê cao đồ đạc, rất mệt mỏi. Vì vậy, mong muốn TP sớm nâng cấp, mở rộng đường Ung Văn Khiêm, vì dự án này có từ lâu nhưng không triển khai, người dân không thể nâng cấp, sửa chữa nhà cửa được. Đồng thời, TP cần triển khai các hệ thống trạm bơm tiêu thoát nước, giữ gìn hệ thống kênh rạch giúp thoát nước.

Dự án giải quyết ngập do triều khu vực TPHCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu giai đoạn 1 sắp hoàn thành sẽ giúp giảm ngập cho TPHCM

Chuyên gia Hồ Long Phi cho rằng: Việc giải quyết tình trạng ngập nước bao trùm lên tất cả và cái có thể làm ngay là cơ chế, phải có bộ máy đồng bộ để giải quyết vấn đề này. Bởi vì, hiện nay việc này giao về cho một phòng thuộc sở chuyên ngành và sở này không bao quát tất cả các hoạt động khác nên dẫn đến tình trạng “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”. Do đó, cần có cơ quan đủ mạnh để bao trùm chuyện này nhằm ngăn ngừa từ nguyên nhân thay vì đi giải quyết hậu quả. Chẳng hạn, thành lập một cơ quan chuyên về hạ tầng như đường, chiếu sáng, thoát nước chống ngập…

Đồng thời, cần có nguồn vốn, bởi vì hiện nay nguồn vốn bố trí ít, không đều theo năm, không đủ so với tốc độ đô thị hóa. Bên cạnh đó, để giải quyết vấn đề chống ngập TP cần quyết liệt hơn nữa trong việc triển khai xây dựng hệ thống hồ điều tiết. Ngoài ra, phải giữ hệ thống kênh rạch, vì kênh rạch có thể đào sâu hơn, mở rộng được còn việc thay thế cống hộp cho hệ thống kênh, rạch một khi đã làm rồi rất khó mở rộng.

Theo UBND TP, trong thời gian tới, TP tập trung giải quyết ngập bền vững cho lưu vực trung tâm TP rộng 106,41km2, cơ bản giải quyết thoát nước cho các vùng còn lại của TP. Cụ thể, thực hiện các dự án, nâng cấp cải tạo hệ thống thoát nước giải quyết 15 tuyến đường ngập do mưa còn lại. Xây dựng mới, hoàn thiện hệ thống thoát nước tại khu vực chưa có hệ thống thoát nước, đặc biệt khu vực phía Đông TP. Đồng thời, thực hiện nạo vét các trục tiêu thoát nước lớn nhằm tăng cường khả năng thoát nước cho khu vực trung tâm TP về phía Nam, kết hợp chỉnh trang đô thị.

TP cũng tập trung đầu tư thực hiện dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng ven rạch Xuyên Tâm (từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến sông Vàm Thuật), quận Bình Thạnh, quận Gò Vấp; triển khai các dự án xây dựng hệ thống thoát nước lưu vực Tây Sài Gòn và lưu vực Tham Lương - Bến Cát và cải thiện môi trường nước TPHCM lưu vực kênh Tàu Hũ - Bến Nghé - Đôi - Tẻ (giai đoạn 3) nhằm hoàn thiện hệ thống thoát nước, chỉnh trang đô thị cho các lưu vực trên.