Tốc độ tăng trưởng hàng hóa cao, ổn định

Khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Xuân Sang nhấn mạnh, Việt Nam là một quốc gia ven biển, với lợi thế có bờ biển dài, gần các tuyến hàng hải quốc tế, hệ thống sông ngòi dày đặc, ngành hàng hải và đường thủy nội địa có vai trò quan trọng trong lĩnh vực GTVT nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung. Đây là phương thức vận tải có chi phí thấp, có khả năng chuyên chở hàng hóa với khối lượng lớn, siêu trường, siêu trọng, đi các tuyến đường xa. Hệ thống cảng biển Việt Nam đã tiếp nhận được tàu có trọng tải lớn nhất thế giới, thu hút được 40 hãng tàu lớn trên thế giới vào hoạt động. Việt Nam có 3 cảng nằm trong danh sách 50 cảng container có sản lượng thông qua lớn nhất thế giới. Không những thế, ngành hàng hải cũng có tác động tích cực đến hoạt động du lịch, hàng năm hệ thống cảng biển Việt Nam đón hàng nghìn chuyến tàu khách du lịch quốc tế từ khắp các nước trên thế giới đến Việt Nam. Trong nhiều năm trở lại đây, lĩnh vực hàng hải và đường thủy nội địa luôn có tốc độ tăng trưởng hàng hóa cao, ổn định, kể cả trong thời gian dịch bệnh Covid-19, vẫn giữ được tốc độ tăng trưởng dương.

Theo lãnh đạo Bộ GTVT để đạt được kết quả này, là những nỗ lực của cộng đồng DN, các tổ chức, hiệp hội đã xây dựng được một hệ thống cảng biển, vận tải và mạng lưới logistics bền vững. Để tiếp tục có những cơ chế chính sách, hệ thống pháp luật đồng bộ giúp cho cộng đồng DN hoạt động thuận lợi, hiệu quả, Bộ GTVT luôn nỗ lực không ngừng trong công tác hoàn thiện thể chế, hệ thống văn bản phát luật, các Thông tư Nghị định, quy hoạch tạo hành lang pháp lý bền vững. Bộ GTVT luôn đồng hành, lắng nghe các ý kiến góp ý của DN, hiệp hội.

Đề xuất bổ sung quy hoạch và xây dựng chiến lược cho khu vực cảng

Tại hội nghị, đại diện Hiệp hội Cảng biển Việt Nam, Tổng Giám đốc Tổng Công ty cổ phần Cảng Sài Gòn Nguyễn Lê Chơn Tâm cho biết, vận tải biển đang chiếm khoảng 90% tổng lượng vận tải toàn cầu. Theo ông điều kiện cần và đủ để có cảng trung chuyển đầu tiên tại Việt Nam là phải có đối tác phù hợp; đúng vị trí gần với các tuyến đường hàng hải chính toàn cầu, dễ dàng tiếp cận bằng các dịch vụ trung chuyển và biển sâu, yếu tố địa lý thuận lợi, nước sâu >15,5m tiếp nhận tàu chở hàng trọng tải lớn, bãi có thể mở rộng, trang thiết bị công suất lớn và đúng thời điểm.

Đại diện Hiệp hội cảng biển Việt Nam, Tổng Giám đốc cảng Sài Gòn Nguyễn Lê Chơn Tâm phát biểu tại hội nghị

Hiệp hội Cảng biển Việt Nam đề xuất Chính phủ và Bộ GTVT bổ sung quy hoạch và xây dựng chiến lược cho khu vực cảng, phát triển cảng xanh; thiết lập cơ chế hỗ trợ chính sách, thu hút vốn đầu tư; cải tạo mở rộng hệ thống sông ngòi, có cơ chế phát triển giao thông thủy nội địa.

Theo ông Vũ Thanh Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Vận tải và xếp dỡ Hải An, để duy trì phát triển đội tàu Việt Nam, các đơn vị cần có thêm nhiều đội tàu mới để phù hợp với nhu cầu thực tiễn, trong đó cần ưu tiên phát triển tàu có capacity từ 1.700 TEU. Trong đó ưu tiên tàu đóng mới hoặc đã qua sử dụng nhưng có đặc tính tốt về hiệu quả năng lượng. Tuy nhiên, hiện nay, khó khăn trong phát triển đội tàu là chi phí đầu tư tàu quá lớn, nhất là tàu container, lãi suất vay tại các ngân hàng tương đối cao và chi phí VAT nhập khẩu tàu là 10%.

Từ đó, ông Vũ Thanh Hải đề xuất Nhà nước có chính sách tốt về lãi vay cho doanh nghiệp đầu tư phát triển đội tàu container. Miễn hoặc giảm thuế VAT nhập khẩu tàu container và miễn thuế nhà thầu cho doanh nghiệp khi thực hiện việc thuê, hoặc thuê mua container. Đồng thời, ông đề xuất quản lý và điều chỉnh các chí phí liên quan đến hoạt động khai thác tàu container tại tất cả các cảng biển Việt Nam như phí tàu lai dắt, phí bốc xếp một cách đồng nhất, ưu tiên giá tốt cho các doanh nghiệp Việt Nam. Bên cạnh đó, cần áp dụng chính sách quản lý giám sát hải quan theo hướng  linh hoạt và thông thoáng nhất cho doanh nghiệp Việt Nam khai thác và vận chuyển container hàng xuất nhập khẩu chuyển cảng, quá cảnh. Ngoài ra, cũng cần miễn thuế thu nhập cho thuyền viên trên tàu khai thác nội địa.

Tập trung đầu tư phát triển các cảng cửa ngõ quốc tế

Ghi nhận ý kiến của các DN tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng cho đây là hội nghị quan trọng, trực tiếp gặp gỡ lắng nghe ý kiến phản ánh khó khăn, vướng mắc, giải pháp, gợi ý để Bộ GTVT làm tốt hơn chức năng quản lý nhà nước và hỗ trợ tối đa khai thác cho DN lĩnh vực hàng hải và đường thủy nội địa.

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng phát biểu kết luận hội nghịội nghị

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng, hoạt động vận tải là mục tiêu, thước đo của phát triển hệ thống hạ tầng, thể chế chính sách về vận tải, có tác động trực tiếp đến đời sống nhân dân và hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN. Hiện nay, với thị phần vận tải hàng hóa và hành khách của đường bộ chiếm tỷ trọng cao (79,84% về hàng hóa, 91,79% về hành khách). Do đó, để tái cơ cấu thị phần vận tải, Bộ GTVT phải quyết liệt triển khai các giải pháp và ban hành các cơ chế chính sách để khuyến khích phát triển vận tải đường biển, đường thủy nội địa để chia sẻ thị phần vận tải đường bộ và đường sắt, đặc biệt trên hành lang vận tải Bắc - Nam.

Đồng chí Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, trong bối cảnh trên, để phục hồi nhanh và phát triển bền vững, cần cùng nhau giải quyết những khó khăn với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, kịp thời, hiệu quả. Bộ GTVT thấu hiểu, chia sẻ, lắng nghe và sẽ tiếp tục có các giải pháp hỗ trợ để DN vượt qua khó khăn, vươn xa hơn nữa.

Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng yêu cầu các cục, vụ, sở GTVT triển khai các nhiệm vụ quan trọng. Trong đó, khẩn trương rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh; thu hút các thành phần kinh tế tham gia kinh doanh các loại hình vận tải và vận tải đa phương thức. Khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, DN thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông; tăng cường vai trò của doanh nghiệp trong việc chia sẻ trách nhiệm đầu tư, bảo trì kết cấu hạ tầng công cộng; rà soát các quy hoạch, kế hoạch và tổ chức thực hiện bảo đảm tính đồng bộ kết nối của hạ tầng giao thông, đặc biệt là kết nối cảng biển với đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa. Trong đó, ưu tiên kết nối đường thủy nội địa với cảng biển để tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa, qua đó, giảm chi phí vận chuyển, chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa Việt Nam với khu vực và thế giới.

Bộ trưởng cũng yêu cầu tiếp tục tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, nhất là việc triển khai các dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT, đặc biệt là các cảng cửa ngõ quốc tế, phục vụ chung cho khu vực, có tính lan tỏa, để đón đầu xu hướng phát triển trong nước và thế giới; tiếp tục chủ động phối hợp chặt chẽ có hiệu quả cùng các hiệp hội, doanh nghiệp quyết liệt thực hiện các giải pháp để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho DN; phát triển hệ thống cảng xanh, giảm phát thải và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý điều hành, khai thác vận tải, liên kết các phương thức vận tải, quản lý vận tải đa phương thức, dịch vụ logistics, sẵn sàng cho việc hội nhập quốc tế, trở thành những mắt xích quan trọng trong các tuyến, hành lang vận tải hàng hải xanh của quốc tế; nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, cập nhật, cải tiến nội dung chương trình đào tạo về vận tải, logistics, áp dụng phương pháp đào tạo tiên tiến, theo hướng đào tạo chuyên sâu về chuyên môn, tăng thời gian đào tạo thực hành; tăng cường hợp tác, mở rộng kết nối hạ tầng, hoạt động vận tải với các nước trong khu vực ASEAN, Đông Bắc Á và các khu vực khác trên thế giới nhằm phát huy tác dụng của vận tải đa phương thức, vận tải xuyên biên giới và quá cảnh.