Thời khắc lịch sử!
Nhớ về lịch sử, đúng 5 giờ 30 phút sáng ngày 29 tháng 4 năm 1975, cuộc tấn công căn cứ Đồng Dù bắt đầu. Quân đoàn 3 tiến vào căn cứ Đồng Dù của Sư đoàn 25 Ngụy. Được sự giúp đỡ, hướng dẫn của du kích, Quân đoàn 3 nổ súng tấn công mãnh liệt căn cứ Đồng Dù. Trong 2 giờ liền, pháo của quân giải phóng bắn vào trận địa pháo của địch, làm cho hỏa lực của địch yếu hẳn, kho xăng cũng bị trúng đạn, bốc cháy dữ dội, Sở Chỉ huy của Trung đoàn 50 cũng bị thiệt hại.
Cùng lúc, quân Giải phóng dùng bọc phá quét sạch lớp rào kẽm gai, phá thủng tường sắt, mở 3 cửa đột phá hướng Bắc - Tây Bắc và hướng Nam căn cứ. Sau đó, bộ binh cùng xe tăng xung phong vào lúc 7 giờ 30 phút. Quân địch vội đem xe tăng ra bịt các cửa đột phá.
Cuộc chiến đấu của ta và địch rất ác liệt diễn ra ở đây. Trước sức tấn công áp đảo của quân Giải phóng, quân ngụy vứt súng, bỏ chạy. Đúng 10 giờ 30 phút, quân Giải phóng chiếm Sở Chỉ huy Sư đoàn 25 ngụy, làm chủ hoàn toàn căn cứ Đồng Dù, bắt sống tại chỗ đại tá sư đoàn phó. Còn sư đoàn trưởng thì cùng một số lính tháo chạy ra ngoài căn cứ về phía Tân Thạnh Tây, song cũng không thoát khỏi tay Nhân dân, lực lượng vũ trang và quần chúng tại chỗ đã bắt giữ ngay. Trước khí thế tấn công của ta, địch tháo chạy về hướng Tân Thạnh Đông, Tân Quy và Hòa Phú.
Trước sức mạnh vũ bão của quân và dân Củ Chi, hệ thống chính quyền xã, ấp cùng bảo an, phòng dân sự đều tan rã, buông súng bỏ chạy. Lực lượng vũ trang kết hợp với lực lượng quần chúng tại chỗ nổi dậy cướp chính quyền về tay cách mạng. Sau khi Sư đoàn 25 ngụy ở căn cứ Đồng Dù bị tiêu diệt, địch trong Chi khu Củ Chi rối loạn, hoang mang cao độ. Vừa lúc đó, các đại đội bộ đội địa phương huyện xuất phát từ căn cứ Rừng Làng chia thành 3 mũi, phối hợp với lực lượng mật bên trong và quần chúng tại chỗ tiến thẳng vào quận lỵ Củ Chi, Chi khu Phú Hòa và trung tâm huấn luyện Trung Hòa. Địch không còn sức chống đỡ, bỏ chạy và đầu hàng.
Bộ đội Sư đoàn 320A (Quân đoàn 3) đánh chiếm căn cứ Đồng Dù (Củ Chi) ngày 29/4/1975. (Ảnh tư liệu TTXVN)Trưa 29 tháng 4, cờ Mặt trận tung bay trên dinh quận trưởng. Quận trưởng và quận phó bị bắt. Đúng 13 giờ ngày 29 tháng 4 năm 1975, khí thế như vũ bão, lực lượng ta hầu hết làm chủ ở các xã. Cờ Giải phóng tung bay khắp nơi. Củ Chi hoàn toàn giải phóng.
Trong cuộc tấn công nổi dậy cùng ngày, quân dân Củ Chi vừa tác chiến trên khắp địa bàn huyện, vừa phối hợp với quân chủ lực thu dọn căn cứ Đồng Dù, vừa phối hợp với lực lượng bạn tiếp quản Hóc Môn. Tiến về Sài Gòn, Trung đoàn Đất Thép đã hỗ trợ quân Giải Phóng, tiếp quản quận Hòa Bình và Thạnh Mỹ Tây, sau đó Trung đoàn được tăng cường, chốt giữ các nơi trong hai quận này.
Để tăng cường quản lý tình hình an ninh, trật tự xã hội, cán bộ của huyện Củ Chi cũng được phân công về các phường của hai quận nói trên. Sau khi tiếp quản, Trung đoàn Đất Thép được chuyển thành Trung đoàn 2 Gia Định. Trong chiến dịch Hồ Chí Minh, lực lượng dân quân Củ Chi đã đạt được nhiều thành tích như: tiêu diệt và làm bị thương 47 quân địch, bắt sống 347, trong đó có 25 sĩ quan từ cấp úy đến cấp tá, thu 547 súng cỡ lớn (pháo và cối) cùng với 10.795 súng các loại. Quận trưởng và Quận phó phải đầu hàng. Những ngày hôm sau, 12.600 binh sĩ ngụy ra trình diện.
Học sinh Củ Chi tự hào mừng 50 năm Ngày Củ Chi giải phóng và chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Ký ức tự hào về Ngày Giải phóng Củ Chi
Nhớ về thời khắc lịch sử của quê hương, bà Võ Thị Sê, xã Tân Thạnh Tây đã viết: “Vào lúc 11 giờ kém 5, ngày 29/4/1975, xã Tân Thạnh Tây được giải phóng hoàn toàn. Tôi đã trao cờ Mặt trận giải phóng cho đồng chí Ba Dữ, trao tại Chi khu Phú Hòa vào lúc 12 giờ.”
Một trong những người đã tham gia tổ quân báo huyện Củ Chi, bà Trần Thị Luông, xã Tân An Hội đã chia sẻ: Tổ quân báo ban đầu có 3 đồng chí, sau này tổ phát triển được 25 đồng chí, địa bàn hoạt động Nam Chi và Bắc Chi. Những ngày đầu tháng 4 năm 1975, tổ quân báo có 17 đồng chí hoạt động bí mật do đồng chí Hai Đấu lãnh đạo. Ngày 27/4 và ngày 28/4, tình hình lúc này đã chín muồi, mọi việc đều đã sẵn sàng. Ngày 28/4, địch liên tục bắn phá vào căn cứ cách mạng của ta ở xã Trung Lập, An Nhơn Tây, Hố Bò. Chủ động tấn công địch, quân ta đã nổ súng bắn vào căn cứ Đồng Dù phá huỷ các pháo, kho đạn, kho xăng của Sư đoàn 25.
Năm giờ rưỡi ngày 29/4, quân ta vừa bắn pháo, vừa tiến công vào Đồng Dù, địch hoảng loạn tháo chạy. Đúng 8 giờ, lực lượng bộ đội ta bao gồm xe tăng, xe kéo pháo, bộ binh hiên ngang tiến về Sài Gòn. Quân ta đi đến đâu xem như nơi đó được giải phóng và được sự hoan hô đón chào của Nhân dân. Trước khí thế đó, tổ quân báo và cơ sở mật tại ấp Xóm Chùa (xã Tân An Hội) treo cờ khắp các nẻo đường Quốc lộ 1 (nay là Quốc lộ 22, Tỉnh lộ 8). Đặc biệt đúng 11 giờ 30 phút, quân dân ta đã làm chủ tại Củ Chi, cờ cách mạng được các đồng chí tổ quân báo treo ngay trước dinh quận trưởng chi khu cảnh sát Củ Chi và Chi bộ ấp Xóm Chùa treo cờ trụ sở Ủy ban Thị trấn (Tân An Hội).
Trẻ mầm non với ngày hội thể thao chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước tại Trường Mầm non Phước Vĩnh An. Như vậy, từ 11 giờ 30 phút ngày 29/04/1975, Củ Chi đã được giải phóng trước 1 ngày và tổ quân báo, Chi bộ ấp xóm Chùa đã bàn giao cho Ban Chỉ huy lúc 19 giờ cùng ngày. Bà tự hào cho biết: “Nhìn lại lịch sử 50 năm trước đây, chúng ta vô cùng tự hào Đảng ta có tầm chiến lược đúng đắn, sát sao chỉ đạo khi có thời cơ là đánh, chiếm giữ, không để Nhân dân đổ máu. Với thế và lực, chúng ta vững vàng cả bên trong và bên ngoài vùng căn cứ. Hôm nay, chúng ta vô cùng tự hào về tinh thần quật khởi của quân dân Củ Chi và tinh thần cần cù lao động sáng tạo xây dựng quê hương, luôn tưởng nhớ đến các anh hùng liệt sĩ.”
Đối với ông Hoàng Song Lam, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Truyền thống kháng chiến huyện thì ký ức về những ngày lịch sử giải phóng quê hương cách đây 50 năm vẫn không thể nào quên. Ông cho biết: “Tôi ở đơn vị Trinh sát. Ngày 26/4, tôi đã cùng đồng đội đi mở đường, trên đường đi tham gia giải phóng, mở đường xuống Thành phố và chiếm giữ Thành Gia Định thì hoàn thành nhiệm vụ của Trung đoàn. Qua 50 năm, tôi vẫn luôn tự hào về những ngày tham gia kháng chiến, luôn tự hào về mốc son chói lọi của lịch sử, quê hương giải phóng, thống nhất nước nhà”.
Dấu mốc lịch sử, huyện Củ Chi hoàn toàn giải phóng vào chiều ngày 29/4/1975 do quần chúng Nhân dân giành chính quyền về tay mình, khi lực lượng chủ lực đánh chiếm Đồng Dù. Nếu như trong Cách mạng tháng Tám, Nhân dân Củ Chi cùng Hóc Môn giành chính quyền trước một ngày để đưa lực lượng tiếp ứng Nhân dân thành phố, thì mùa Xuân năm 1975 quân dân Củ Chi cũng giải phóng quê hương mình trước một ngày, mở toang cửa ngõ Tây Bắc và góp sức cùng bộ đội ta tiến vào giải phóng Sài Gòn. Quân dân Củ Chi đã đạt thắng lợi bằng sức mạnh của quê hương, trải qua một quá trình thử thách lâu dài, gay go quyết liệt. Sức mạnh đó đã tăng gấp bội vào giai đoạn kết thúc. Đó là sự cống hiến có ý nghĩa to lớn và tác dụng sâu xa với sự nghiệp cách mạng của dân tộc.