Ngày Nước thế giới 22 tháng 3 năm 2022 được Liên hợp quốc phát động với chủ đề là “Nước ngầm - Biến nguồn tài nguyên vô hình thành hữu hình”, nhấn mạnh vai trò quan trọng của nước ngầm trong hệ thống nước và điều kiện vệ sinh, hoạt động nông nghiệp, công nghiệp, hệ sinh thái và thích ứng với biến đổi khí hậu; hướng đến kêu gọi sự quan tâm của cộng đồng cần có những hành động khai thác, bảo vệ và sử dụng bền vững nguồn nước ngầm; thích ứng với biến đổi khí hậu và đáp ứng nhu cầu của dân số ngày càng tăng.

Hiện nay, việc hạn chế khai thác nước ngầm, ứng phó biến đổi khí hậu và đảm bảo cung cấp nước sạch an toàn đang được đông đảo người dân thành phố quan tâm. Để các tổ chức, người dân đồng lòng trám lấp giếng khoan, hạn chế khai thác nước ngầm, thì trước hết Thành phố phải đảm bảo nguồn nước cấp chất lượng. Qua đó, tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân an tâm sử dụng nguồn nước cấp, hạn chế các nguy cơ do khai thác nước dưới đất.

Chia sẻ tại buổi tọa đàm, đồng chí Trần Quang Minh, Tổng giám đốc Sawaco cho biết trước đây Sawaco khai thác 100.000m3 nước ngầm mỗi ngày, xử lý an toàn và cung cấp cho người dân thành phố. Với sự phát triển của hệ thống các nhà máy nước, việc khai thác nước ngầm giảm dần. Việc vận động người dân hạn chế khai thác nước ngầm đã được Sawaco thực hiện từ 2014 - 2015 cùng với việc phát triển mạng lưới cấp nước. Tuy nhiên, các biện pháp này vẫn chưa thật sự hiệu quả.

Do đó Sawaco mong muốn có sự đồng hành của các địa phương để công tác tuyên truyền hiệu quả. Đến nay, có khoảng 160.000 đồng hồ nước được lắp đặt nhưng không sử dụng (0m3), chiếm tỷ lệ 12% tập trung ở các huyện Hóc Môn, Bình Chánh, Quận 12, quận Tân Bình trong khi chi phí lắp đặt do đơn vị cấp nước chi trả là từ 3-5 triệu đồng/đồng hồ.

Đại biểu tham quan quy trình xử lý, cung cấp nước sạch tại Nhà máy nước Thủ Đức

Số lượng đồng hồ sử dụng dưới 4m3/tháng còn nhiều. Đó là chưa kể một số khu chế xuất, khu công nghiệp vẫn khai thác và sử dụng nước ngầm. Do đó Sawaco đã có những đề xuất bảng giá nước linh hoạt, để áp dụng tại các khu vực này để khuyến khích cơ sở sản xuất và người dân sử dụng nước sạch. Với công suất 2.4 triệu mét khối/ngày đêm thì Sawaco cam kết cung cấp đủ nước sạch cho người dân thành phố để không sử dụng nguồn nước giếng.

Về chất lượng nước máy tại một số khu vực vùng xa chưa ổn định, Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn cũng cam kết nỗ lực cải thiện tình trạng này với các biện pháp như: cải tạo đường ống, kết hợp giải pháp công nghệ…. Từ đó nguồn nước máy tại TPHCM có thể tiếp tục vượt xa hơn các tiêu chuẩn chất lượng nước sạch do Bộ Y Tế ban hành.

Theo Ths. Đào Phú Khánh, Phó trưởng Khoa Sức khỏe Môi trường - Y tế trường học, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM, chất lượng nước ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của con người. Việc sử dụng nước kém chất lượng không chỉ dẫn đến các căn bệnh cấp tính như dị ứng, ngứa, tiêu chảy mà về lâu dài còn có thể gây ra các bệnh mạn tính.

Nếu chỉ quan sát bên ngoài, nhìn thấy nước vẫn trong, vẫn sạch thì khó đánh giá nguồn nước ngầm có thật sự đạt chất lượng hay không. Thói quen sử dụng nước ngầm nhiều đời, ngần ngại chi trả tiền nước… khiến người dân chần chừ, chưa muốn sử dụng nước máy.

Khoảng 70% trong số 398 mẫu nước ngầm qua khảo sát đều gặp các vấn đề như: độ Ph, Ammonia, Fe, vi sinh… không đạt chuẩn. Từ đó dẫn đến nguy cơ gây bệnh ngoài da, hệ tiêu hóa, gây tình trạng xanh xao ốm yếu. Ngoài vấn đề ô nhiễm nguồn nước, biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng lớn đến sản lượng và chất lượng nước ngầm do đó rất cần sự vào cuộc của các chuyên gia, ban ngành để thay đổi thói quen của người dân.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM khuyến cáo người dân ưu tiên sử dụng nước máy. Thành phố cần triển khai các giải pháp để người dân vùng sâu, vùng xa tiếp cận nguồn nước sạch, lưu ý người dân vệ sinh bồn chứa nước thường xuyên, đun sôi trước khi sử dụng. Chính quyền địa phương cần tuyên truyền vận động người dân hạn chế khai thác nước ngầm.