Khi các tác phẩm đề tài lịch sử dần thưa vắng trên sân khấu nhiều năm qua thì Khúc tráng ca thành Gia Định là một nỗ lực lớn của Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang. Được sự ủng hộ của lãnh đạo Sở Văn hóa - Thể thao TPHCM cùng đội ngũ chế tác và nghệ sĩ giỏi nghề, giàu tâm huyết, Khúc tráng ca thành Gia Định đã thể hiện được diện mạo một tác phẩm cải lương mới vừa mang hơi thở thời đại, đáp ứng nhu cầu thưởng thức của đông đảo khán giả, vừa giữ được những giá trị cốt lõi của nghệ thuật cải lương.

Khúc tráng ca thành Gia Định tái hiện trận chiến giữ thành Gia Định của quân dân ta mà đứng đầu là tổng đốc Võ Duy Ninh trước quân xâm lược Pháp và Tây Ban Nha. Giữa tháng 2/1959, liên quân Pháp - Tây Ban Nha dưới sự chỉ đạo của Đô đốc Genouilly đã nổ súng tấn công thành Gia Định. Dưới sự dẫn dắt của tổng đốc Võ Duy Ninh – ông vốn đang thọ tang mẹ ở quê nhà Quảng Ngãi đã được lệnh điều động gấp vào hộ thành Gia Định nhằm ngăn chặn ý đồ xâm lược của kẻ thù – dù binh sĩ và nhân dân trong thành đã chiến đấu kiên cường nhưng do tương quan lực lượng cũng như vũ khí giữa 2 bên quá chênh lệch nên thành Gia Định đã thất thủ chỉ sau 2 ngày nổ ra cuộc chiến.

Tổng đốc Võ Duy Ninh tử tiết theo thành, nêu cao tấm gương “quyết tử” chống giặc ngoại xâm mà nhiều dũng tướng Đại Nam đã kế thừa tinh thần anh đó. Trong đó có Nguyễn Tri Phương, thay thế vai trò Nguyễn Duy Ninh tại thành Gia Định, ông đã xây dựng đồn Chí Hòa, tổ chức chiến đấu chống giặc và giành được thắng lợi trong một số trận, điển hình là trận Đồn Cây Mai.

Theo đạo diễn Hoa Hạ, tuy trận chiến ở thành Gia Định của quan quân nhà Nguyễn đã thất bại nhưng tinh thần đấu tranh không khoan nhượng trước kẻ thù hung bạo để bảo vệ bờ cõi của họ là biểu tượng sáng ngời về lòng yêu nước. “Tuy Võ Duy Ninh chỉ ở Gia Định một thời gian rất ngắn và đã tử tiết theo thành nhưng ông đã tạo nên được sự đoàn kết của nhân dân đối với Gia Định, cả các tướng ở miền Tây nhận thư của ông cũng đồng lòng đem quân về Gia Định cứu viện và nhất là để lại cái hào khí rất lớn để các thế hệ tiếp bước chống giặc đến ngày chiến thắng” - đạo diễn Hoa Hạ chia sẻ.

NSƯT Lê Tứ thể hiện đầy xúc động hình tượng tổng đốc Võ Duy Ninh

Đặc biệt, khác tiết tấu rề rà, chậm rãi thường thấy của các vở cải lương, Khúc tráng ca thành Gia Định có tiết tấu rất nhanh, đầy kịch tính. Đạo diễn Hoa Hạ cũng không “tắt đèn chuyển cảnh” mà sử dụng nhiều thủ pháp sân khấu để chuyển đổi các cảnh diễn liên tục.

Với tác giả Phạm Văn Đằng, đây là tác phẩm đầy tâm huyết mà anh đã theo đuổi suốt 2 năm qua. Trong đó, ngoài thể hiện tấm lòng với các bậc tiền nhân, anh cũng mong muốn qua tác phẩm của mình có thể khơi gợi tình yêu quê hương đất nước, nhắc nhở trách nhiệm của con người hôm nay với quá khứ, hiện tại và cả tương lai dân tộc. Tăng sức hấp dẫn cho kịch bản, Phạm Văn Đằng đã “đo ni đóng giày” cho các vai diễn cũng như đưa rất nhiều bài bản cải lương vào, anh cũng đã sáng tạo nên giai điệu mới và tự đặt tên là “lý phân ly” sử dụng trong vở.

Khúc tráng ca thành Gia Định có sự góp mặt của dàn diễn viên giỏi nghề, là: NSƯT Lê Tứ, NSƯT Tú Sương, NSƯT Lê Hồng Thắm, NSƯT Thy Trang, các nghệ sĩ Điền Trung, Trọng Nghĩa, Hoàng Hải, Nguyễn Văn Hợp, Trúc Phương, Trọng Hiếu… Sau một loạt vai diễn lãnh đạo cách mạng, lần này, NSƯT Lê Tứ lại tiếp tục gây ấn tượng  với hình tượng người thủ lĩnh khi đảm nhận đến 2 nhân vật trong vở là tổng đốc Võ Duy Ninh và tổng đốc Nguyễn Tri Phương.

“Tổng đốc Nguyễn Tri Phương đã nối tiếp tổng đốc Võ Duy Ninh chống Pháp tại thành Gia Định. Đạo diễn Hoa Hạ muốn chỉ một diễn viên thể hiện 2 nhân vật nhằm biểu tượng cho tinh thần kế thừa hào khí chống giặc kẻ trước người sau này. Tôi rất thích ý tưởng này và đã rất nỗ lực để hoàn thành cả 2 vai diễn” – NSƯT Lê Tứ chia sẻ.

Ê-kíp vở diễn mong muốn Khúc tráng ca thành Gia Định sẽ có điều kiện đến với nhiều khán giả học sinh, sinh viên, cũng như có cơ hội đến biểu diễn tại chính quê hương Quảng Ngãi của tổng đốc Võ Duy Ninh.