Thảo luận về Luật này, các ĐBQH đều khẳng định Thanh niên là giường cột của nước nhà, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và là một trong những nhân tố quyết định thắng lợi trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Chăm lo phát triển thanh niên vừa là mục tiêu vừa là động lực đảm bảo ổn định, phát triển bền vững của đất nước. Do đó, xây dựng Luật Thanh niên (sửa đổi) để giúp thể chế hóa và hoàn thiện cơ sở pháp lý, xác định rõ quyền và nghĩa vụ của thanh niên, các chính sách của Nhà nước; bảo đảm trách nhiệm của nhà nước, gia đình, nhà trường, xã hội và các tổ chức của thanh niên trong thực hiện chính sách, pháp luật để thanh niên được tu dưỡng, rèn luyện, lập thân, lập nghiệp, đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tuy nhiên, một số ĐBQH cho rằng, khi đối chiếu dự thảo Luật với các quy định của Luật hiện hành vẫn chưa khắc phục được triệt để các điểm yếu mà Luật Thanh niên 2005 đang gặp phải. Nhiều nội dung quy định còn chung chung, mang tính khẩu hiệu hô hào.

ĐB Vũ Trọng Kim (Hải Dương) cho rằng, dự thảo Luật lần này chỉ nên tập trung quy định về quyền và nghĩa vụ đặc thù của thanh niên. Bởi các quyền về công dân, quyền con người đã được các Luật khác quy định. Dự thảo Luật cần lược bỏ bớt các quy định chồng lấn với các quy định đã có trong Hiến pháp cũng như các luật khác có liên quan để tránh trùng lắp, chồng lấn, đảm bảo tính khả thi, sớm đi vào cuộc sống.

ĐB Triệu Thị Dung (Cao Bằng) nêu quan điểm sửa Luật Thanh niên cần đạt được 2 mục đích: nhà nước đề ra các chính sách để chăm lo, đào tạo, bồi dưỡng thanh niên thành những người kế tục cách mạng vừa hồng, vừa chuyên như Di chúc Bác Hồ đã dạy; thanh niên hiểu được mình được hỗ trợ, tạo điều kiện những gì để phát triển, đồng thời phải làm gì và làm thế nào để đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xứng đáng với sự tin tưởng mà Đảng, Bác Hồ, Nhà nước dành cho thế hệ trẻ.

“Tuy nhiên, tôi đồng ý với nhiều ý kiến của các ĐB cho rằng, dự thảo luật mang nặng tính tuyên truyền, hiệu triệu, hô hào, vì các chính sách đưa ra trong dự thảo luật rất chung chung. Cách diễn đạt các chính sách lặp lại ít nhất 25 lần cụm từ “tạo điều kiện”, 20 lần từ “hỗ trợ”, 5 lần từ “khuyến khích” nhưng không rõ tạo điều kiện thế nào, hỗ trợ cái gì, khuyến khích ra sao. Không rõ tổ chức, cá nhân cụ thể nào là người tạo điều kiện, hỗ trợ, khuyến khích và nếu không tạo điều kiện, hỗ trợ, không khuyến khích thì sẽ có chế tài xử lý ra sao”, ĐB Triệu Thị Dung thẳng thắn.

Nói cách khác, tính quy phạm của dự thảo luật không cao, tính khả thi, sự tác động của luật vào đời sống xã hội nói chung, đời sống thanh niên nói riêng vì thế sẽ rất hạn chế. Do đó, ĐB đề nghị ban soạn thảo cần nghiên cứu cẩn thận kỹ lưỡng hơn để nâng tính quy phạm của luật, để luật sau khi ban hành có tác động rõ rệt trên thực tế, đi vào đời sống thanh niên, đạt được mục đích mà các tổ chức thanh niên và đông đảo tầng lớp thanh niên đang kỳ vọng.

Phiên họp Quốc hội chiều 21/11

Về độ tuổi thanh niên, các ý kiến cơ bản nhất trí với đề nghị của Chính phủ nâng tuổi tối đa của thanh niên lên 35 tuổi. Lý do là điều kiện kinh tế ngày càng phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng nâng cao, tính năng động sáng tạo, tinh thần nhiệt huyết của tuổi trẻ cũng được duy trì dài thêm. Thực tế, rất nhiều người đã qua tuổi thanh niên nhưng suy nghĩ, sự sáng tạo, ý chí, nhiệt huyết trong lao động, học tập vẫn như thanh niên. Mặt khác, Quốc hội vừa thông qua quy định nâng tuổi nghỉ hưu, nam tăng thêm 2 tuổi, nữ tăng thêm 5 tuổi, do đó, kéo dài tuổi thanh niên cũng phù hợp với thực tế và điều kiện của đất nước.

Bên cạnh đó, cùng với xu thế già hóa dân số, tỷ lệ sinh giảm dần thì số lượng thanh niên cũng giảm dần, đặc biệt là thanh niên trong khối cán bộ công chức, viên chức đang giảm nhanh trong những năm qua. Việc thực hiện chủ trương tinh giản biên chế, sáp nhập các cơ quan đơn vị hành chính cấp huyện, xã, hạn chế tuyển dụng mới, nên không có nguồn bổ sung đoàn viên, thanh niên cho khối này. Mặc dù Điều lệ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh hiện nay quy định đoàn viên từ 16-30 tuổi, nếu có nguyện vọng thì tham gia sinh hoạt đoàn đến 35 tuổi, nhưng trên thực tế đa số cơ sở đoàn trong khối Đảng, đoàn thể cơ quan hành chính nhà nước đều giữ đoàn viên sinh hoạt tới 35 tuổi. Vì nếu cho trưởng thành đúng 30 tuổi thì số lượng đoàn viên sẽ rất ít, thậm chí không đủ điều kiện để thành lập chi đoàn, phải sinh hoạt ghép với các cơ quan, tổ chức khác, ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả hoạt động của khối này. Từ đó, tác động không nhỏ tới chất lượng hoạt động của tổ chức Đoàn. Mặt khác, nhiều quốc gia trên thế giới quy định tuổi thanh niên tối đa từ 35-40 tuổi, ví dụ Singapore từ 15-35 tuổi, Ấn Độ từ 10-35 tuổi, Brunei từ 15-40 tuổi.