Tình cảm đặc biệt

Nhà thơ Tố Hữu dành một tình cảm đặc biệt thiêng liêng thể hiện qua những bài:

Cách mạng Tháng Mười

Đảng Cộng sản Liên Xô từ đó

Với Lênin, làm lại loài người

Với Lênin, làm thế kỷ hai mươi

Trong đêm tối, mở chân trời hừng hực

(Với Lênin, 1958)

Ta sống lại, làm người, được sống

Ta đứng lên vĩnh viễn là người

Trái đất bỗng giật mình chuyển động

Từ hôm nay, Cách mạng tháng Mười

(Bay cao, 1959)

Trời sắp rạng đông

Lênin bước đi, sôi nổi, giữa rừng thông

Cỏ đồng ngập lối

Mà như cùng muôn triệu công nông

Xông vào Cung điện Mùa Đông

(Lều cỏ Lênin, 1970)

Bên cạnh đó, nhà thơ Tố Hữu cảm nhận ra rằng Lênin sống mãi trong sự nghiệp của giai cấp công nhân và nhân dân lao động toàn thế giới:

Tôi đã đi

Giữa mùa hè chín mẩy

Xibêri hay Tbilixi

Đâu đâu tôi cũng thấy Lênin

Mỗi công trường xưởng máy

Lênin, ấy là lò thép chảy

Thành những óc tim, lửa cháy bừng bừng

Trên thảo nguyên, đồng nội, núi rừng

Lênin, ấy là nguồn điện lực

Với Xô viết, làm thiên đường sáng rực!

Khắp những nẻo đường náo nức tôi đi

Hiển hiện Lênin phơi phới diệu kỳ

(Với Lênin, 1958).

Hay như nhà thơ Chế Lan Viên thì đúc kết về cuộc cách mạng vĩ đại nhất lịch sử nhân loại như một bước nhảy vọt của lịch sử:

Kìa mặt trời Nga bừng chói ở phương Đông

Cây cay đắng đã ra mùa quả ngọt

Người cay đắng đã chia phần hạnh phúc

Sao vàng bay theo liềm búa công nông

(Người đi tìm hình của nước, 1960).

Viết về Lênin, nhà thơ Chế Lan Viên đã miêu tả sinh động về vai trò của Luận cương của Người đối với cách mạng Việt Nam:

Luận cương đến Bác Hồ. Và Người đã khóc

Lệ Bác Hồ rơi trên chữ Lênin

Bốn bức tường im nghe Bác lật từng trang sách gấp

Tưởng bên ngoài, đất nước đợi mong tin

(Người đi tìm hình của nước, 1960)

Ca ngợi những đóng góp

Viết về những ngày cuộc chiến chống lại phe phát xít của Liên Xô, nhà thơ Tố Hữu đã ca ngợi:

Diệu kỳ thay! Hai trăm ngày Xtalingrát

Nở muôn năm một thế giới hồng

Và

Pháo đài đây, ngôi nhà Pavlốp

Năm mươi tám ngày bão sắt, chẳng rung.

Anh lính trẻ vào Bá Linh cùng tướng quân Chucốp

Chẳng biết đâu mình cũng anh hùng!

(Xtalingrát, một ngày xuân, 1970).

Chủ tịch Hồ Chí Minh với thiếu nhi Liên Xô tại Trại hè Quốc tế Artek bên bờ biển Đen, ngày 23/8/1957. (Ảnh tư liệu)

Bên cạnh đó, Liên Xô còn là thành trì hòa bình của thế giới, là ngọn cờ cổ vũ cho phong trào công nhân quốc tế và phong trào giải phóng dân tộc. Nhà thơ Chế Lan Viên đã viết về tinh thần quốc tế của Liên Xô với tình đồng chí thân thiết:

Những đồng chí Liên Xô

Xưởng thợ hay đồng nho...

Các anh vừa ra khỏi máu

Vẫn bừng bừng chiến đấu

Cho Triều Tiên Việt Nam

Đổ mồ hôi trên máy, tăng giờ làm

Tiếp sức sống cho những miền khói lửa...

Mắt các anh là vì sao đỏ...

Trong đêm chúng tôi, chói dọi huy hoàng...

(Những đồng chí chúng ta, 1952).

Lúc còn sống, Lênin luôn quan tâm đến việc “điện khí hóa” nước Nga rộng lớn 1/6 địa cầu. Trong đó, xây dựng các nhà máy thủy điện để phát triển kinh tế, nâng cao đời sống cho nhân dân lao động là ước mơ từ lâu của Lênin. Bởi vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất vui mừng và làm thơ ca ngợi về thủy điện của Liên Xô:

Kênh đào Vônga - Đông,

Hôm nay mừng thành công,

Mấy xưởng điện khổng lồ

Tung điện ra khắp vùng

Kênh hơn bảy trăm dặm

Rất tiện cho giao thông,

Hăm tám triệu mẫu cát

Thành ruộng cho nhà nông

(Mừng kênh Vônga Đông hoàn thành, 1952).

Đối với Nhà máy Thủy điện Hòa Bình ở nước ta, 750 chuyên gia Liên Xô đã sát cánh với 30.000 cán bộ công nhân, 5.000 chiến sĩ, 1.000 cán bộ ban quản lý công trình. Nói về sự giúp đỡ to lớn của Liên Xô, nhà thơ Quang Huy đã sáng tác nên bài thơ Tiếng đàn Balalaica trên sông Đà. Bài thơ viết năm 1979, là thời điểm khởi công Nhà máy, có đoạn:

Lúc ấy

Cả công trường say ngủ cạnh dòng sông

Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ

Những xe ủi, xe ben sóng vai nhau nằm nghỉ

Chỉ còn tiếng đàn ngân nga

Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà.

Ngày mai

Chiếc đập lớn nối liền hai khối núi

Biển sẽ nằm bỡ ngỡ giữa cao nguyên

Sông Đà gửi ánh sáng đi muôn ngả

Từ công trình thuỷ điện lớn đầu tiên

Khi ấy những người bạn Nga sẽ ở đâu

Hàn cực Véckhôian

Hay đỉnh cao Iéccút?

Ở những vùng nào trên Liên bang Xô viết

Lại mở những công trình thủy điện vẻ vang.

Hơn 60 năm trước, vào tối ngày 4/10/1957, cả thế giới đã phải ngước nhìn khi Liên Xô phóng Sputnik, vệ tinh nhân tạo đầu tiên trong lịch sử, một thành công vang dội mở đầu cho kỉ nguyên chinh phục vũ trụ của loài người. Nhà thơ Xuân Diệu đã viết về thành tựu khoa học vũ trụ đáng tự hào của Liên Xô như sau:

Nay tên lửa đưa lên trời vòi vọi:

Một hành tinh mang quốc hiệu Liên Xô

Reo, vui, bay, cả trời đất hoan hô

Người đã đẻ một đứa con vĩnh viễn!

Xiềng của đất buộc muôn đời chẳng chuyển,

Một chiếc lông bay - cũng phải rơi về.

Nay nhổ neo rồi! Rời trái đất ta đi!

Giữa vũ trụ cắm cờ đầu cộng sản!

(Đẻ một hành tinh, 1959).

Cũng trong bài thơ này, tác giả tin tưởng càng về sau, Liên Xô càng đạt được nhiều thành tựu hơn và đặc biệt tác giả nhận định trong tương lai cách mạng xã hội chủ nghĩa sẽ thành công trên phạm vi toàn thế giới:

Đây là hạt đầu tiên Ta gieo vào vũ trụ;

Như nguyên tử lần đầu khi tách nổ,

Một mầm đầu đến nở giữa đồng sao,

Sẽ kéo theo muôn Bắc đẩu, Nam tào,

Sẽ chuyển rúng cả bầu cao, khoảng biếc...

Và trước nhất: một Hành tinh Xô viết!.