Hạnh phúc khi sống và làm việc với đam mê

Duyên nghiệp với nghề báo của Thanh Hiệp bắt đầu từ những bài viết, tản văn gửi cộng tác cho báo Mực tím, Áo trắng khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Trong đó, bài viết đầu tiên mở ra con đường làm báo chuyên nghiệp là một ý kiến cảm nhận về diện mạo sân khấu TPHCM. “Một lần nghe NSƯT Ngọc Mai trò chuyện với 2 nữ nghệ sĩ tài danh Bạch Tuyết và Kim Cương trên đài phát thanh về thực trạng thiếu kịch bản hay của sân khấu TP. Tôi đã xúc động và lập tức ghi lại những cảm xúc của mình, của một sinh viên mong muốn có nhiều vở diễn mang hơi thở cuộc sống, những vở diễn về học sinh, sinh viên chúng tôi chứ không chỉ mãi về những “ông hoàng bà chúa”. Bài báo được đăng, kèm lời nhắn: “Mời tác giả Tăng Hoàng Thuận (tên thật của tôi), đến Tòa soạn Áo trắng gặp Ban biên tập gấp”. Tôi đã vui mừng đạp xe đến địa chỉ 161 Lý Chính Thắng để gặp nhà văn Đoàn Thạch Biền, người phụ trách Báo Áo trắng lúc đó, mà vẫn trong bộ đồ công nhân dán nhãn chai nước ngọt, công việc làm thêm của tôi để trang trải cuộc sống, phụ giúp gia đình khi còn là sinh viên Văn khoa”, nhà báo Thanh Hiệp chia sẻ kỷ niệm vào nghề mới như ngày hôm qua.

Cảm nhận chiều sâu kiến thức và tình cảm của tác giả trong những bài viết về văn nghệ TP rất phù hợp với hướng khai thác của báo Công nhân Giải phóng (sau này là Người Lao động), nhà văn Đoàn Thạch Biền đã giới thiệu Thanh Hiệp với nhà báo Vũ Hoàng, Trưởng ban Văn nghệ báo Công nhân Giải phóng. Từ đó, anh cộng tác thường xuyên và chính thức trở thành phóng viên báo Công nhân Giải phóng khi ra trường vào năm 1993.

Trong một lần phỏng vấn đạo diễn Trần Minh Ngọc về việc Trường Cao đẳng Sân khấu 2 (nay là Đại học Sân khấu và Điện ảnh TPHCM) kết hợp với Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội mở khóa đào tạo Đạo diễn sân khấu và Thiết kế mỹ thuật chính quy đầu tiên cho khu vực phía Nam thì Thanh Hiệp được đạo diễn Trần Minh Ngọc gợi ý đi học đạo diễn. Thế là năm 1997, anh trở thành bạn đồng khóa với Thành Hội, Tất My Ly, Mỹ Khanh, Tấn Phát, Khánh Hoàng, Minh Hạnh… - những đạo diễn tên tuổi sau này. “Vừa học đạo diễn vừa lăn lộn làm báo, nhiều lúc thấy “cực quá”, tôi muốn bỏ học nhưng anh Vũ Hoàng đã lên tiếng: “Báo này cần một đạo diễn sân khấu!”. Tôi như được tiếp thêm động lực theo đuổi việc học và tốt nghiệp với vở kịch Cưới chồng (tác giả Nguyên Trác) vào năm 2000. Thú vị là vở không chỉ thi xong rồi “cất kho” như bao vở tốt nghiệp khác mà được “ông bầu” Phước Sang của Sân khấu Kịch Sài Gòn đầu tư dàn dựng để biểu diễn. Vở diễn được hơn 50 suất, tôi cũng được trả thù lao đạo diễn 300.000 đồng mỗi suất diễn”, nhà báo Thanh Hiệp kể.

Từ đó, làm báo với góc nhìn của một đạo diễn sân khấu giúp những bài viết của Thanh Hiệp trở nên đa dạng, chuyên sâu hơn, giàu tính phát hiện, gợi mở nhiều vấn đề nổi bật. Từ những bài báo đó, mọi người hoàn toàn có thể hình dung một cách khá trọn vẹn về diện mạo sân khấu TPHCM hơn 20 năm qua với đủ đầy những thăng trầm, những sự kiện lẫn chân dung làm nghề nổi bật, những nhân tố, tác nhân cấu thành và ảnh hưởng đến đời sống sân khấu TP.

“Tôi thực sự biết ơn nhà văn Đoàn Thạch Biền, nhà báo Vũ Hoàng và đạo diễn Trần Minh Ngọc - những người đã mở đường và gợi mở cho tôi gắn bó với nghề báo, với lĩnh vực sân khấu mà mình đam mê. Đó là một hạnh phúc lớn lao”, nhà báo Thanh Hiệp chia sẻ.

Nhà báo Thanh Hiệp tại lễ trao giải báo chí biểu dương nhân tố mới viết về người tốt, việc tốt và viết về lĩnh vực văn hóa - nghệ thuật năm 2015

Người “góp lửa” cho sân khấu

Không chỉ khuấy động đời sống sân khấu TP qua những bài báo, Thanh Hiệp còn chính thức tham gia vào hoạt động sân khấu với vai trò tổ chức biểu diễn. Nhà báo Thanh Hiệp chia sẻ: “Đầu những năm 2000, sân khấu cải lương TP khủng hoảng trầm trọng, rạp Hưng Đạo “tắt đèn” một thời gian dài. Trong một lần “tán gẫu” với Giám đốc Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang Phan Quốc Hùng và nhà báo Đỗ Hạnh (Báo Sài Gòn Giải Phóng) về việc đưa rạp Hưng Đạo sáng đèn trở lại, chương trình nghệ thuật “Những Dấu ấn không phai” đã ra đời quy tụ những nghệ sĩ vang bóng một thời biểu diễn lại những tác phẩm kinh điển. Từ năm 2002 đến 2004, các vở diễn Một ngày làm vua, Tình mẫu tử, Tô Ánh Nguyệt, Tình sử Dương Quý Phi… đã giúp sân khấu cải lương TP rộn ràng trở lại. Từ hiệu ứng chương trình, tôi đã đề xuất với Sở Văn hóa - Thông tin (bây giờ là Sở Văn hóa - Thể thao) thực hiện chương trình “Làn điệu phương Nam” tại Nhà hát TPHCM hàng tháng (kéo dài từ 2005 đến 2009). Năm 2005, tôi lại kết hợp với đôi nghệ sĩ tài danh Minh Vương - Lệ Thủy tổ chức Sân khấu Vàng với tiêu chí “Mỗi suất hát là một căn nhà tình thương”…”. Sân khấu Vàng đã đưa nhiều vở cải lương hay: Đoạn tuyệt, Lá sầu riêng, Sông dài, Tấm lòng của biển… trở lại với khán giả. Với hơn 20 căn nhà tình thương được trao tặng, nhà báo Thanh Hiệp đã vinh dự được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh các vở diễn, Thanh Hiệp còn tổ chức hàng loạt chương trình tổng hợp theo chủ đề riêng và rất nhiều suất hát từ thiện, ủng hộ nghệ sĩ nghèo, neo đơn; thực hiện chương trình truyền hình “Nghệ sĩ và công chúng”, “Nghệ sĩ và sàn diễn” (phát sóng trên HTV) làm cầu nối giao lưu giữa nghệ sĩ và khán giả; thành lập CLB Sân khấu Lạc Long Quân biểu diễn phục vụ thiếu nhi tại Sân khấu Sen Hồng với các tiết mục: Bạch Đằng giang, Dũng tướng Nguyễn Địa Lô, Dũng tướng Yết Kiêu… do chính anh viết và dàn dựng. Hai năm qua, nhà báo Thanh Hiệp lại khởi xướng chương trình Sân khấu học đường giới thiệu Đờn ca tài tử, Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, và nghệ thuật cải lương, âm nhạc dân tộc tại hàng trăm trường học trên địa bàn TP và một số tỉnh thành lân cận. Chẳng biết tự bao giờ, cái tên Thanh Hiệp không chỉ được bạn đọc biết đến mà còn trở nên quen thuộc với khán giả trên cương vị đạo diễn và người tổ chức chương trình.

Nói về sự “dấn thân” của mình, nhà báo Thanh Hiệp cho biết: “Tình yêu nghệ thuật trong tôi được ươm mầm từ những lần được bà nội dẫn vào rạp Thủ Đô coi cải lương. Không chỉ quen với tiếng đờn, lời ca mà tôi còn khám phá được thế giới hấp dẫn của hậu trường sân khấu ngay từ thuở nhỏ. Bắt tay vào làm sân khấu, tôi muốn đóng góp cái gì đó như là sự “trả nợ” cho những suất “coi cọp” cùng bà nội (tôi không cần phải mua vé) ngày xưa; cũng như muốn làm một cái gì đó để sân khấu có thể “phát sáng” như những gì mình từng hướng đến trong các bài báo”.

Năm 2017, kỷ niệm 25 năm làm báo, nhà báo Thanh Hiệp đã tổ chức triển lãm “Thanh Hiệp và Thế giới màn nhung” tại Nhà hát Hòa Bình (Quận 10), trưng bày hơn 200 ảnh chọn lọc từ hàng nghìn bức ảnh được ghi lại suốt 25 năm qua, trong đó có chân dung nhiều nghệ sĩ tài danh đã không còn (NSND Phùng Há, GS.TS Trần Văn Khê, NSND Thanh Tòng, NSND Bảy Nam, NSND Viễn Châu, NSƯT Út Bạch Lan, NSƯT Thanh Sang, NSƯT Kim Ngọc…).