Phương thức hiệu quả để phát huy quyền làm chủ của Nhân dân

Có thể khẳng định, công tác công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trong thời gian qua đã trở thành hoạt động đột phá, là phương thức hiệu quả phát huy quyền làm chủ của Nhân dân góp phần xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền các cấp TP trong sạch, vững mạnh. 

MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp xây dựng, triển khai thực hiện công tác giám sát, phản biện xã hội trên cơ sở các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các chương trình, dự án có tác động, ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân; về đạo đức, lối sống, trách nhiệm thực thi công vụ của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức; thông tin về hoạt động của tổ chức đảng, chính quyền các cấp; phát hiện, nêu gương điển hình, phổ biến rộng rãi những nhân tố mới, những kết quả tích cực trong công tác giám sát, phản biện xã hội; đồng thời, phát hiện, khắc phục những sai sót, hạn chế, yếu kém và kiến nghị sửa đổi, bổ sung các chính sách, quy định phù hợp, sát với tình hình thực tiễn cuộc sống.

Trong công tác giám sát, MTTQ các cấp đã tăng cường sự phối hợp, kết hợp giữa hoạt động giám sát của Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội với hoạt động kiểm tra, giám sát của Đảng và hoạt động giám sát của các biểu Quốc hội, HĐND các cấp. Hoạt động giám sát bám sát nghị quyết của cấp ủy, các chương trình phát triển kinh tế - xã hội và tập trung vào việc giải quyết những vấn đề mà người dân quan tâm, bức xúc như về quản lý sử dụng đất đai, công tác cải cách hành chính, y tế, giáo dục, an toàn giao thông, vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm... Qua giám sát đã phát hiện nhiều nội dung, vụ việc, những hạn chế của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; nhiều ý kiến, kiến nghị sau giám sát được chính quyền các cấp tiếp thu, phản hồi, giải quyết có tình, có lý, kịp thời, đã góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân, hạn chế tình trạng khiếu nại, tố cáo, tạo niềm tin và sự đồng thuận trong Nhân dân.

Trong hoạt động phản biện xã hội, MTTQ Việt Nam các cấp TP phát huy vai trò chủ trì trong xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch phản biện xã hội hàng năm, lựa chọn nội dung theo nhu cầu của chính quyền, những vấn đề mà Nhân dân và cả xã hội đang quan tâm để phản biện xã hội. Trong đó tập trung phản biện xã hội đối với các đề án, kế hoạch liên quan đến việc thực hiện cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP; thực hiện chính quyền đô thị, xây dựng TP thông minh; góp ý các dự thảo luật, các đề án phát triển kinh tế - xã hội... Các ý kiến phản biện, góp ý trở thành cơ sở khoa học và thực tiễn để các cơ quan tiếp thu, nghiên cứu và ứng dụng phục vụ đời sống Nhân dân.

Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM tổ chức chương trình “Ngày hội Biên phòng toàn dân” tại xã Lý Nhơn, huyện Cần Giờ.

Phối hợp đồng bộ, nâng chất hoạt động giám sát, phản biện xã hội

Từ kết quả thực tiễn đã chứng minh việc đổi mới phương thức hoạt động, lấy công tác giám sát, phản biện xã hội làm động lực phát huy dân chủ Nhân dân của MTTQ Việt Nam TP và các tổ chức chính trị - xã hội đã đáp ứng được yêu cầu phát triển của TP và nguyện vọng chính đáng của các tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên, công tác giám sát, phản biện xã hội ở một số nơi, một số thời điểm còn mang tính hình thức, thiếu trọng tâm, trọng điểm, chưa thật sự bài bản. Một số hoạt động còn lúng túng trong việc xác định đối tượng, nội dung, phương thức thực hiện. Việc tiếp thu, phản hồi các kiến nghị sau giám sát, phản biện xã hội của các cơ quan, tổ chức, đơn vị chưa được quan tâm đúng mức, chưa kịp thời.

Trước thực tế đó, ngày 19/5/2023, Thành ủy đã ban hành Thông tri số 24-TT/TU về phát huy vai trò, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội TP. Trong đó yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, hướng dẫn, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và Nhân dân về công tác giám sát, phản biện xã hội, phát huy dân chủ ở cơ sở; xác định đây là nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, là giải pháp căn bản để phát huy hiệu quả quyền làm chủ của Nhân dân theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân hưởng thụ".

Thực tiễn chứng minh công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ chỉ có thể phát huy hiệu quả tốt khi có sự phối hợp và thực hiện một cách đồng bộ với các hoạt động giám sát của các cơ quan, tổ chức khác trong hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo sâu sát của cấp ủy, sự phối hợp chặt chẽ của chính quyền cùng cấp. Nơi nào cấp ủy, chính quyền có nhận thức đúng về công tác này và có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, ủng hộ thì nơi đó việc thực hiện có hiệu quả và ngược lại.

Một trong những yêu cầu quan trọng là HĐND phối hợp cùng MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội TP triển khai thực hiện có hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội, trong đó thống nhất lựa chọn nội dung giám sát phù hợp, không chồng chéo, trùng lắp nội dung, đối tượng giám sát. Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức giám sát, phản biện xã hội theo hướng chủ động, có trọng tâm, trọng điểm, chú trọng giám sát theo chuyên đề, tập trung vào những chủ trương, chính sách lớn, trọng yếu, ưu tiên những vấn đề liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân, những vấn đề dư luận xã hội quan tâm, bức xúc. Tăng cường giám sát thực hiện kiến nghị của cử tri và nhân dân; việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên.

Vấn đề cốt lõi để MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội TP thực hiện tốt vai trò giám sát, phản biện xã hội suy cho cùng đó chính là niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, với chính quyền. Một khi dân tin, dân đồng thuận thì MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội mới phát huy tốt vai trò là đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn tộc. Dân tin thì mới tích cực tham vào hoạt động giám sát, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Do đó, cùng với thực hiện công tác tuyên truyền, vận động, tập hợp Nhân dân, MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội TP vừa phải phối hợp với chính quyền thực hiện công khai, minh bạch, phải thực sự cầu thị, lắng nghe, thực hiện trách nhiệm phản hồi các phản ánh, kiến nghị. Quan trọng nhất là phải kịp thời giải quyết kiến nghị, đề xuất hợp pháp, thiết thực của Nhân dân, góp phần tạo sự đồng thuận, ổn định và phát triển, đồng thời khơi gợi tinh thần đổi mới, sức sáng tạo, huy động các nguồn lực trong Nhân dân chung sức, đồng lòng xây dựng TPHCM văn minh, hiện đại, nghĩa tình.