Ở Trường Sa, bên cạnh cây phong ba là cây bàng vuông – một loài cây có sức chịu đựng kiên cường trước phong ba bão táp, trước sự khắc nghiệt của thời tiết, đã mang lại màu xanh cho quần đảo thân yêu. Bàng vuông mọc trên những đảo nổi và được bộ đội ta trồng rất nhiều ở các đảo chìm và được xem là “vua hoa” trên quần đảo Trường Sa hàng trăm năm nay. Vì sao lại gọi là “bàng vuông”? Có lẽ vì trái bàng ở Trường Sa có hình vuông, hình đèn lồng có bốn hoặc năm cạnh vuông, khác hẳn với trái bàng thường thấy trong đất liền. Bàng vuông mọc xum xuê chắn sóng, chắn gió bảo vệ dân và bộ đội. Và cây cũng được các anh chăm chút như một người bạn tri âm, tri kỷ.

Sáng tinh mơ, khi bình minh vừa thức dậy trên đảo, bàng vuông rung rinh như vẫy chào. Ở nơi đầu sóng ngọn gió ấy, ở nơi đầy nắng và cát ấy, dưới bóng bàng vuông xanh, chiến sĩ hải quân ngồi chuyện trò râm ran, đọc thư nhà, đàn hát. Cũng dưới bóng cây ấy, còn có cả những cô bé, cậu bé, những chú cún con sinh ra và đang lớn lên trên đảo cùng nhau nô đùa… Cuộc sống dưới bóng bàng vuông hôm nay càng vui tươi, sinh động hơn, đồng nghĩa với Trường Sa không xa, Trường Sa gần lắm với tình yêu đất liền. Ai ra thăm Trường Sa, khi về cũng muốn mang theo một trái bàng vuông làm kỷ niệm. Ngắt một chùm hoa đưa lên tàu mong đêm về hoa nở. Món quà chiến sĩ tặng văn công là hoa bàng vuông. Những lá thư thơm mùi hoa bàng vuông ép khô, những bông hoa mang vẻ đẹp giản dị nhưng nồng nàn, say đắm, tượng trưng cho sức sống dẻo dai, mãnh liệt, kiên cường trước bạt ngàn bão tố gửi người yêu. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, trái bàng vuông được gói kỹ, cất dưới đáy ba lô, người lính mang về quê hương ươm mầm như một món quà vô giá kỷ niệm Trường Sa. Và, trên những ngôi mộ liệt sĩ ở Trường Sa, chùm hoa ấy mỗi ngày tỏa ngát hương ru hồn các anh, những người đã ngã xuống vì Trường Sa, vì sự bình yên Tổ quốc.

Mỗi mùa xuân đến, Trường Sa không chỉ có cành đào, cành mai từ đất liền gửi ra mà còn có hoa bàng vuông nở bung sắc thắm. Sóng gió biển khơi cùng những ngày lênh đênh trên biển, đào - mai không còn hoa nữa, chỉ có bàng vuông vẫn can trường, lung linh đón xuân cùng chiến sĩ. Từng chùm hoa lấp ló, nổi bật trên cành lá cứng cáp, xanh rì. Xúm xít bên những nụ non xanh mới nhú là vài nụ hoa đã lớn to tròn, e ấp, đợi đến khuya mới nở bung những cánh trắng ngần làm nền cho nhụy hoa đâm dài mềm mại màu tím hồng dịu dàng, đằm thắm. Một vẻ đẹp mong manh mà đài trang, dịu dàng mà lạ lẫm vô cùng! Không phải xuân về bàng vuông mới ra hoa, nhưng những chùm hoa nở trong mùa xuân lại mang đến cho quân và dân trên đảo những xúc cảm, ý nghĩa đặc biệt. Hoa bàng vuông tô điểm cho mùa xuân biển đảo, làm nguôi ngoai nỗi nhớ đất liền, sáng bừng con đường tuần tra.

Anh em lính đảo có lần nói với tôi rằng: đêm giao thừa mà ngồi chờ hoa nở thì tuyệt đỉnh, tao nhã chẳng kém gì người Tràng An xưa ngắm hoa quỳnh! Bàng vuông nở hoa vào đêm giao thừa là “điềm” vui, báo hiệu một năm mới thắng lợi. Đảo vì thế vui hơn, rộn ràng hơn với bàng vuông nở trong những ngày Tết đến, xuân về. Những chiếc bánh chưng được chiến sĩ gói bằng lá bàng vuông, một sự kết hợp thật nhuần nhuyễn giữa lá bàng Trường Sa và lá dong, giữa đảo với đất liền, giữa màu xanh quê hương – biển cả, được trang trọng đặt lên bàn thờ Tổ quốc và Bác Hồ, khiến ai cũng bùi ngùi xúc động.

Rồi những bông hoa kết trái, những trái bàng xanh non, to căng như nắm tay trẻ con lấp ló trong chùm lá, tràn trề sức sống như lính trẻ tuổi mười tám, đôi mươi giữa tiền tiêu sóng gió. Chờ đến khi đủ chín chắn, cương nghị, trái rơi nhẹ xuống bờ cát để sóng đẩy lang thang và rồi lại nảy mầm thành những cây bàng vuông non tơ, lớn nhanh cùng lính đảo canh giữ từng mét nước, từng mỏm đá san hô, từng ngọn sóng, áng mây… Những trái bàng vuông bình dị lại như có phép màu, níu giữ niềm hy vọng, nhân lên niềm vui, cộng hưởng niềm hạnh phúc. Những trái bàng vuông – báu vật của người lính Trường Sa – hôm nay đã và đang bén rễ, nảy lộc đâm chồi trên khắp miền Tổ quốc. Và mùa xuân đất nước lại có thêm hoa bàng vuông.