Kinh tế còn “nhiều khoảng lặng”

Tuy ấn tượng với sự tăng trưởng của nền kinh tế, nhưng ĐB Hoàng Quang Hàm, Uỷ viên thường trực Uỷ ban Tài chính ngân sách của Quốc hội lưu ý một số vấn đề mà ĐB cho là "những khoảng lặng của tăng trưởng". Đúng như báo cáo của Chính phủ, tăng trưởng đang giảm dần sự lệ thuộc vào khai thác dầu thô, năm 2017 công nghiệp khai khoáng vượt kế hoạch nhưng chỉ bằng trên 93% năm 2016. Tuy nhiên, ĐB Quang Hàm cũng chỉ ra, trong năm 2017, nếu khai thác dầu thô không vượt kế hoạch đầu năm thêm 1,29 triệu tấn thì không đạt mục tiêu tăng trưởng. Theo tính toán, một triệu tấn dầu góp 0,2-0,3 điểm tăng trưởng, nên nếu không có yếu tố này, GDP 2017 chỉ đạt 6,4-6,6% (thay vì 6,81%).

“Như vậy, kết quả GDP vượt mục tiêu nhưng tăng trưởng từ sản xuất kinh doanh không đạt kỳ vọng, phải bù đắp từ khai thác thêm dầu", ĐB Hoàng Quang Hàm phân tích và cho rằng, trong bối cảnh hiện nay với nguồn lực có hạn thì giải pháp cần có ưu tiên, tập trung tháo gỡ thủ tục hành chính, giảm chi phí logistic, thu hút FDI theo hướng lựa chọn, liên kết với doanh nghiệp trong nước; phân bổ vốn hợp lý theo ngành, vùng và có chính sách tài chính phù hợp để bảo đảm tăng trưởng bền vững.

Các ĐB rất bức xúc về tình trạng vốn đầu tư công bị giải ngân quá chậm. ĐB Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) chỉ ra vấn đề về thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn, dù dã 2 năm thực hiện nhưng nhiều bất cập ở các bộ ngành, địa phương. Nợ đọng xây dựng cơ bản vẫn phát sinh trên 14.000 tỷ đồng. Giải ngân vốn đầu tư công quá chậm. Cùng với đó là nguy cơ nợ công vượt quá ngưỡng an toàn. ĐB Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) bức xúc về việc trong khi các doanh nghiệp chạy đua tìm vốn để phát triển thì giải ngân đầu tư lại quá chậm, gây lãng phí rất lớn, trách nhiệm này thuộc về ai?

ĐB Nguyễn Thanh Xuân (Cần Thơ) băn khoăn về tính bền vững của tăng trưởng cũng như việc chậm giải ngân vốn đầu tư công, làm ảnh hưởng đến tiến độ các dự án cũng như gây lãng phí lớn, chắc chắn những dự án như sân bay Long Thành, cao tốc Bắc - Nam… sẽ bị chậm. ĐB đề nghị Chính phủ nghiêm túc đánh giá về tình trạng này, không để lặp lại trong thời gian tới.

Bức xúc với sự lãng phí

ĐB Trần Văn Lâm (Bắc Giang) và các đại biểu đều bày tỏ sự tin tưởng vào cuộc đấu tranh chống tham nhũng không có vùng cấm, phương châm kiến tạo-hành động của Chính phủ ngày càng được thể hiện bằng cả lời nói và hành động. Cử tri và nhân dân rất phấn khởi.

Tuy nhiên, các ĐB đều thể hiện bức xúc với tình trạng lãng phí hiện nay, hậu quả rất lớn không kém gì tham nhũng. ĐB Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) cho rằng sự chậm trễ trong thực thi đã làm lãng phí. Ví dụ chưa thực hiện đấu giá biển số xe công, nếu thực hiện hàng năm thu về ngân sách khoảng 5.000 tỷ đồng khi tiến hànhkhoảng 12% biển số xe đẹp. Song khi Chính phủ xây dựng dự thảo Nghị định hướng dẫn đấu giá biển số thì chỉ nêu đấu giá biển số đẹp, chiếm chưa tới 1% biển số xe đẹp. “Từ chỗ có thể thu về hàng ngàn tỷ đồng mỗi năm thì khi vào chính sách chỉ thu vài chục tỷ đồng, rất lãng phí", ĐB Nguyễn Văn Cảnh nói.

ĐB Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) cho rằng, tình trạng lợi ích nhóm, trục lợi cá nhân, thất thoát, lãng phí rất lớn. Các siêu dự án thua lỗ, nhiều dự án điều chỉnh tổng mức đầu tư, cá biệt dự án nạo vét, xây kè, bảo tồn cảnh quan sông Sào Khê của tỉnh Ninh Bình điều chỉnh giá trị tăng 36 lần, từ 72 tỷ đồng lên 2.595 tỷ đồng, dân rất bức xúc. Những thực tế đó đòi hỏi Đảng, Nhà nước phải kiên quyết hơn trong công tác quản lý, xử lý các sai phạm, không để thất thoát, lãng phí, làm nghèo đất nước.

Đạo đức xã hội đi xuống?

ĐB Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) và một số ĐB đều thể hiện lo lắng, trăn trở trước các vấn đề xã hội còn nhiều bức xúc hiện nay. Kỷ cương phép nước, sự xuống cấp của đạo đức xã hội. Những vụ việc vừa qua như trò đánh thầy, thầy bạo hành trò, cô giáo cho học sinh uống nước lau giẻ, thuốc chữa ung thư làm từ than tre, nhiều hành vi mất nhân tính ngày càng nhiều…

“Kinh tế tăng lên, đời sống người dân có cải thiện, đó là thực tế nhưng đạo đức xã hội lại đang có nhiều vấn đề. Nhân dân nói rằng giá mà kinh tế như hiện nay còn đạo đức xã hội được như xưa”, ĐB Nguyễn Hữu Cầu trăn trở.

Nhiều ĐB cho rằng, phải chăng một phần do quản lý nhà nước có vấn đề? Chính phủ cần nghiêm túc nhìn nhận và có giải pháp. Cùng với đó, các ĐB đề nghị Bộ GD-ĐT cần có giải pháp khắc phục nhanh tình trạng sinh viên thất nghiệp ra trường không có việc làm. Bộ NN-PTNT sớm có giải pháp xây dựng thương hiệu cho nông sản Việt Nam để phát triển ổn định, không để tình trạng như hiện nay thường xuyên phải giải cứu nông sản, thị trường xuất khẩu không ổn định.

Bên cạnh đó, nhiều ĐB bức xúc nạn phá rừng vẫn ngang nhiên diễn ra trầm trọng. Đặc biệt, quản lý đất đai rõ ràng là có vấn đề, nhà nước thì bị thất thoát trong khi tích tụ đất cho sản xuất lớn không làm được bao nhiêu. “Phải chăng đã đến lúc cần một cuộc cách mạng ruộng đất, cởi trói những rào cản cho sự phát triển, ngăn chặn các tiêu cực về đất đai”, ĐB Trần Văn Lâm đề xuất.

ĐB Phạm Xuân Thăng (Hải Dương) bức xúc về việc thực hiện tinh giản biên chế, sắp xếp bộ máy chưa đạt yêu cầu. Cần đề ra chỉ tiêu cụ thể tinh giản biên chế hàng năm và giải pháp thực hiện.