Khoảng cuối năm 1970, tại Ủy ban Kế hoạch Nhà nước đã xảy ra một vụ án được cho là chưa từng có. Ông Th. là phó phòng của Vụ Vật tư - Thiết bị được ông S., Giám đốc Xí nghiệp in Công tư hợp doanh DH mời lên nghỉ mát ở Tam Đảo, tại một khu nhà dành cho cán bộ cao cấp. Không may hôm đó tại đây có một vị lãnh đạo lên nghỉ. Thấy khách nghỉ là một người lạ chưa hề gặp mặt, vị này bèn nói cảnh vệ điều tra, từ đó phát hiện ông Th. đã đưa vào chỉ tiêu cung ứng thiết bị, cấp cho Xí nghiệp DH một máy phát điện 50kw, đây là mặt hàng đặc biệt, chỉ được cung cấp cho các cơ sở sản xuất được ưu tiên. Sau đó, ông Th. và ông S. bị bắt. Điều tra thêm, hai người cùng khai, ngoài một ngày nghỉ mát ở Tam Đảo, Tết trước đó ông S. có quà Tết cho ông Th. gồm 2 con gà, 10 kg gạo nếp, 5 gói chè Thanh Hương, hai chai rượu Lúa Mới. Tòa tuyên phạt 2 người tội đưa và nhận hối lộ, mỗi người nhận án 7 năm tù giam. Vụ án được coi là vụ án điểm về tham nhũng thời đó, được coi là một bài học cho cán bộ, đặc biệt là cán bộ của Ủy ban Kế hoạch nhà nước…^(*).

Hẳn chúng ta đều nhớ đến vụ án của Trần Dụ Châu, được coi là một vụ án “kinh điển” về chống tham nhũng. Điều đó cho thấy, công tác phòng và chống tham nhũng, tiêu cực của Đảng và Nhà nước ta từ trước đến nay chưa bao giờ lơ là. Tuy nhiên, trên thực tế, do nhiều lý do, cả khách quan lẫn chủ quan, công tác này có lúc chưa đạt được kết quả như mong đợi.

Về mặt khách quan, các hành vi tham nhũng, tiêu cực ngày càng tinh vi, ngày càng biến tướng phức tạp, có khi hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước cũng như quy định của Đảng chưa theo kịp. Các thủ đoạn của đối tượng tham nhũng cũng rất khó lường và có sự câu kết nhau của một số thành phần suy thoái trong hệ thống chính trị. Sự tác động từ mặt trái của nền kinh tế thị trường có lúc làm cho hiện tượng tiêu cực trong Đảng và trong xã hội từng lúc có dấu hiệu tăng lên… Các quy định, chế độ của Đảng và Nhà nước nhằm góp phần hạn chế và ngăn ngừa tham nhũng, tiêu cực chưa phát huy đầy đủ hiệu quả, như vấn đề tiền lương, các chế độ đãi ngộ…

Về mặt chủ quan, công tác quản lý, giáo dục đảng viên của tổ chức đảng, của cấp ủy, có lúc có nơi chưa được chặt chẽ và nghiêm minh. Sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dù đã được Đảng ta chấn chỉnh bằng nhiều cách thức nhưng hiệu quả chưa thực sự đạt được như mong muốn…

Mới đây, Trung ương Đảng đã thống nhất đổi tên và bổ sung chức năng, nhiệm vụ của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng thành Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Ngày 16/9/2021, Ban Chỉ đạo Trung ương đã ban hành Quy định số 32-QĐ/TW quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, chế độ làm việc, quan hệ công tác của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Trong đó, Điều 3 về “Phạm vi chỉ đạo của Ban Chỉ đạo” đã nêu các nội dung: 1. Chỉ đạo công tác phòng, chống tham nhũng; phòng, chống tiêu cực, trọng tâm là suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp của các tổ chức trong hệ thống chính trị trong phạm vi cả nước. 2. Trực tiếp chỉ đạo xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng hoặc có dấu hiệu tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm; các vụ án, vụ việc tiêu cực khác ngoài tham nhũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, uy tín, phẩm chất đạo đức, vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, làm suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ...

Trên thực tế, thời gian gần đây, rất nhiều trường hợp cán bộ, đảng viên tham nhũng, tiêu cực đã bị xử lý nghiêm khắc. Trong đó, đã có một số Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo chủ chốt nhiều địa phương, đơn vị cấp Trung ương đương nhiệm hoặc đã nghỉ hưu… đã bị xử lý kỷ luật, truy cứu trách nhiệm hình sự. Không ít vụ việc được xử lý nhanh, dứt khoát, thể hiện sự quyết liệt của Đảng. Số cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng bị xử lý đã tăng đáng kể từ nhiệm kỳ Đại hội XII đến nay cho thấy gần như không có “vùng cấm” và bất kỳ ai có vi phạm đều có thể bị xử lý, không còn việc “hạ cánh an toàn” hay ai đó có thể “được miễn trừ” như dư luận có ý kiến.

Để Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực và sức chiến đấu, đòi hỏi phải tiếp tục đẩy mạnh công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, không chỉ ở Trung ương mà còn ở cấp địa phương, tránh trường hợp “trên nóng dưới lạnh” hoặc “giơ cao đánh khẽ”. Phải có nhiều giải pháp phù hợp trong việc quản lý, giáo dục đảng viên cũng như phải luôn đề cao tính nêu gương theo tinh thần đảng viên giữ chức vụ càng cao thì càng phải gương mẫu. Song song đó là phải hoàn thiện các quy định, chế độ để góp phần bảo đảm cuộc sống của cán bộ, đảng viên, tránh vì khó khăn mà có sai phạm.

Câu chuyện của hai vị Ủy viên Trung ương vừa bị xử lý thực sự là bài học cảnh tỉnh cho tất cả cán bộ, đảng viên trong công tác, trong lối sống, trong sinh hoạt, bởi nếu không giữ gìn thì có thể đi đến kết cục tương tự!

Vân Tâm

_______________

(*) Võ Hồng Phúc (nguyên Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Chống tham nhũng: Nhớ vụ án hối lộ 1 ngày nghỉ mát, 2 con gà, đăng trên Tuần Việt Nam, ngày 11/5/2022.