Mọi quyền lực phải được kiểm soát chặt chẽ bằng cơ chế

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đánh giá, giai đoạn 2013 – 2020, nhất là sau 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, công tác PCTN đã đạt được những kết quả tích cực, tham nhũng từng bước được kiềm chế, ngăn chặn, góp phần quan trọng giữ vững ổn định, chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

Tiêu biểu là, công tác phát hiện và xử lý tham nhũng đã được chỉ đạo đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả, tạo bước đột phá trong công tác PCTN, khẳng định quyết tâm rất cao của Đảng, Nhà nước trong chống tham nhũng không có “vùng cấm”, không có “ngoại lệ”, bất kể người đó là ai, không chịu sức ép của bất kỳ cá nhân nào. Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng, thanh tra, kiểm toán của Nhà nước được tăng cường; phát hiện, xử lý nghiêm minh các sai phạm, siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong Đảng và bộ máy của Nhà nước. Công tác kiểm tra, thanh tra, phát hiện, xử lý tham nhũng ở địa phương, cơ sở được quan tâm hơn, từng bước khắc phục tình trạng "trên nóng, dưới lạnh"; nhiều địa phương, bộ ngành đã chú ý ngăn chặn, xử lý tệ "tham nhũng vặt". Việc điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế được tiến hành kiên quyết, không khoan nhượng, không nương nhẹ, không làm oan, không bỏ lọt tội phạm, rất nghiêm minh nhưng cũng rất nhân văn. Cùng với đó, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về quản lý kinh tế-xã hội và PCTN cũng được đẩy mạnh, từng bước hoàn thiện cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để đảm bảo “không thể”, “không muốn”, “không cần" và “không dám” tham nhũng.

Đoàn Chủ tịch điều hành hội nghị. (Ảnh: TTXVN)

“Có thể khẳng định cho đến nay các chủ trương, quy định của Đảng; các văn bản về PCTN của chúng ta cơ bản đã tương đối đầy đủ. Cái cần nhất lúc này sự tự giác, sự thống nhất cao về ý chí và hành động là tổ chức thực hiện. Thời gian qua chúng ta đã làm tốt, còn nhiều việc phải làm và phải làm tốt hơn nữa.” – Đồng chí Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh.

Tổng Bí Thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong công tác PCTN thời gian qua; nguyên nhân dẫn đến những hạn chế, yếu kém; đồng thời nêu rõ những bài học kinh nghiệm từ công tác PCTN. Một trong những bài học kinh nghiệm là trong công tác PCTN, trước hết phải có quyết tâm chính trị cao và phải đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, tập trung, thống nhất của Đảng. PCTN là cuộc đấu tranh ngay trong chính bản thân mỗi con người, trong từng cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương mình. Phải có quyết tâm chính trị rất cao, thể hiện ở thái độ kiên quyết, không khoan nhượng và hành động quyết liệt, cụ thể, thiết thực, hiệu quả. Đồng chí nhấn mạnh đến việc tăng cường giám sát, kiểm soát có hiệu quả việc thực thi quyền lực của người có chức vụ, quyền hạn; đồng thời cho biết, mọi quyền lực phải được kiểm soát chặt chẽ bằng cơ chế, quyền lực phải được ràng buộc bằng trách nhiệm, quyền lực đến đâu trách nhiệm đến đó, quyền lực càng cao trách nhiệm càng lớn; lạm dụng, lợi dụng quyền lực cũng phải bị truy cứu trách nhiệm và xử lý vi phạm.

Các đại biểu tham dự hội nghị. (Ảnh: TTXVN)

Theo đồng chí Nguyễn Phú Trọng, PCTN là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, vừa cấp bách, vừa khó khăn, phức tạp, lâu dài; phải tiến hành kiên quyết, kiên trì, liên tục, không ngừng, không nghỉ, ở tất cả các cấp, các ngành, các lĩnh vực. Gắn công tác PCTN với thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; với xây dựng, chỉnh đốn Đảng, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; chống suy thoải về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ. Huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong đấu tranh PCTN.

Mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn và hiệu quả hơn

Về phương hướng nhiệm vụ trong thời gian tới, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng yêu cầu, phải tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục, xây dựng văn hóa tiết kiệm, không tham nhũng trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đây là nhiệm vụ không mới, nhưng rất quan trọng. Phải quán triệt, tuyên truyền, giáo dục sâu rộng các mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp, quy định của Đảng và Nhà nước về PCTN; về sự nguy hại của tham nhũng, lãng phí, tiêu cực... tạo ra sự tự giác, thống nhất cao về ý chí và hành động trong cán bộ, đảng viên và nhân dân về PCTN. Kiên trì giáo dục cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức về đức tính liêm chính, xây dựng văn hóa tiết kiệm, không tham nhũng. Một trong những nhiệm vụ quan trọng là tiếp tục xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, quản lý kinh tế - xã hội và PCTN; kịp thời khắc phục những bất cập, bịt kín những "khoảng trống", "kẽ hở" để không thể tham nhũng.

Các đại biểu tham dự hội nghị tại điểm cầu Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: TTXVN)

Theo đồng chí Nguyễn Phú Trọng, thể chế nói chung, thể chế về PCTN nói riêng cùng với chuẩn mực đạo đức trên các lĩnh vực và cơ chế kiểm soát quyền lực là yếu tố cơ bản, nền tảng, có tác dụng ngăn chặn từ gốc hành vi tham nhũng. Phải có cơ chế kiểm soát chặt chẽ việc xây dựng chính sách, pháp luật về quản lý kinh tế - xã hội để hạn chế sự tác động tiêu cực của "nhóm lợi ích", "sân sau", "tư duy nhiệm kỳ", ngăn chặn nguy cơ nảy sinh tham nhũng từ khi xây dựng chính sách, pháp luật. Chính sách pháp luật sai thì cực kỳ nguy hiểm. “Khẩn trương hoàn thiện các quy định về kiểm soát quyền lực, trách nhiệm giải trình bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch. Quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu trong kiểm tra, phát hiện, xử lý tham nhũng, lãng phí và bảo vệ người tích cực đấu tranh phòng, chống tham nhũng; khuyến khích và bảo vệ cán bộ, đảng viên, người đứng đầu đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung” – Đồng chí Nguyễn Phú Trọng yêu cầu.

Đồng chí Nguyễn Phú Trọng cũng chỉ đạo, phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán; đẩy mạnh điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án; ngăn chặn có hiệu quả tệ "tham nhũng vặt''; nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản tham nhũng. Công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán phải được tiến hành thường xuyên, toàn diện và công khai, có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực, có nhiều dư luận về tham nhũng, tiêu cực, về suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ. Đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý các vụ án tham nhũng kinh tế đã khởi tố theo đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Chú trọng phát hiện xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng mới không có “vùng cấm”, không có “ngoại lệ”, không chịu sự tác động không đúng của bất kỳ cá nhân nào. Mọi cán bộ, đảng viên vi phạm phải có hình thức xử lý kịp thời, đồng bộ, nghiêm minh, công khai.

Đề cập đến việc tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực của các cơ quan đơn vị có chức năng phòng chống tham nhũng, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, phải xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác phòng, chống tham nhũng thật sự có bản lĩnh, thật sự liêm chính trong sạch, không chịu bất cứ sức ép không trong sáng nào của tổ chức, cá nhân, bất cứ sự cám dỗ mua chuộc nào của những kẻ phạm tội. Có chính sách đãi ngộ hợp lý tạo động lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác phòng chống tham nhũng. Phải PCTN ngay trong những cơ quan phòng chống tham nhũng.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng tin tưởng, từ những kinh nghiệm, kết quả đạt được trong thời gian qua, đặc biệt là trong nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng, với sự quyết tâm chính trị cao của Đảng, Nhà nước, sự vào cuộc tích cực, đồng bộ của các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, công tác PCTN trong nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng tới đây sẽ có bước tiến mới, mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn và hiệu quả hơn. Tham nhũng nhất định sẽ được ngăn chặn và đẩy lùi, góp phần xây dựng Đảng, Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cách mạng và niềm tin yêu, mong đợi của nhân dân.