Nhiều quy định bất hợp lý

Nhìn nhận Bộ Giao thông Vận tải đã có 3 năm soạn thảo và nhận được nhiều ý kiến góp ý nhưng bản dự thảo Nghị định lần thứ 6 vừa ban hành ngày 3/10 vẫn có nhiều “lỗ hổng”, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam Nguyễn Công Hùng cho biết, nhiều ý kiến phản hồi từ các doanh nghiệp và các chuyên gia cho rằng dự thảo Nghị định vẫn không tiếp thu đầy đủ những ý kiến hợp lý hoặc tiếp thu nửa vời; thậm chí ngay cả các ý kiến cụ thể, rõ ràng và rất thuyết phục mà Tổ công tác của Thủ tướng đề nghị cũng chưa được xem xét một cách thấu đáo để đưa vào dự thảo. Do đó, dự thảo Nghị định không thể xử lý được nạn “xe dù, bến cóc” và xe hoạt động trá hình nhằm lách luật trốn thuế để lập lại trật tự văn minh trong lĩnh vực vận tải ở nước ta.

Theo ông Nguyễn Công Hùng, Luật Giao thông đường bộ có 5 loại hình vận tải cần áp dụng công nghệ đối với cả 5 loại hình, không thể chỉ quy định việc áp dụng đối với 2 loại hình vận tải hợp đồng và du lịch như dự thảo hiện nay. Đây là điều không hợp lý, không công bằng, trái với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Thực tế đã chứng minh, do nước ta chưa áp dụng phần mềm quản lý vận tải tự động nên các lực lượng chức năng không thể kiểm tra, giám sát, xử lý được các vi phạm, đồng thời, các doanh nghiệp vận tải và người lái xe cũng không tự giác chấp hành pháp luật, thậm chí có tình trạng tiêu cực, “bảo kê” cho vi phạm, hoạt động nhập nhèm nhằm thu lời bất chính, gây mất an toàn giao thông. Điển hình là vụ xe chở khách hoạt động “chui”, gây tai nạn làm 13 người thiệt mạng tại Quảng Nam vào tháng 7/2018.

Cho rằng quản lý bằng công nghệ là điều kiện tiên quyết để gỡ bỏ rất nhiều thủ tục, điều kiện kinh doanh vận tải, đón đầu và bắt nhịp với cách mạng công nghiệp 4.0, đồng thời bảo đảm phù hợp và đồng bộ với công tác quản lý của các ngành khác như thuế, thương mại điện tử, ông Nguyễn Công Hùng băn khoăn về việc Bộ Giao thông Vận tải đã cử các đoàn cán bộ đi nghiên cứu, học tập ở các nước nhưng không áp dụng.

Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam Nguyễn Công Hùng cho rằng, điểm b khoản 2 Điều 23 quy định về thời hạn của phù hiệu tăng cường cuối tuần là “không quá ba ngày”. Như vậy, doanh nghiệp sẽ phải đến Sở Giao thông Vận tải 52 lần/năm để xin cấp phù hiệu tăng cường dịp cuối tuần. Điểm e khoản 3 Điều 24 quy định về thu hồi phù hiệu, biển hiệu 3 tháng của xe ô tô kinh doanh vận tải nếu “trong thời gian 7 ngày liên tục, đơn vị kinh doanh vận tải hoặc lái xe vi phạm quy định” cũng không phù hợp. Với quy định này, doanh nghiệp cứ vi phạm 6 ngày, đến ngày thứ 7 không vi phạm nữa và sang ngày thứ 8 lại tiếp tục vi phạm... Như vậy, một doanh nghiệp có thể vi phạm 24 ngày/1 tháng mà không bị thu hồi phù hiệu, điều này tiếp tục gây bất cập, khó khăn cho cơ quan nhà nước trong việc áp dụng chế tài xử lý vi phạm.

Đánh tráo khái niệm

Một thực tế nữa được đại diện Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam chỉ ra, đó là hiện nay có một số ý kiến cố tình đánh tráo khái niệm, cho rằng xe ôtô chở khách hoạt động kiểu Uber, Grab không phải là taxi mà là xe hợp đồng điện tử. Thực tế Tòa án Công lý Châu Âu, ý kiến của Bộ Tư pháp cùng tất cả các chuyên gia và toàn xã hội đều khẳng định thực chất đó là xe taxi điện tử, vì cách gọi xe qua tổng đài điện thoại này qua phần mềm, cách đo quãng đường xe chạy và tính tiền bằng đồng hồ hay bằng phần mềm thì chỉ là hình thức của thủ tục, đều có giá trị tương đương chứ không phải là bản chất của loại hình vận tải.

Theo Chủ tịch Hiệp hội taxi TPHCM Tạ Long Hỷ, nếu tham gia vào việc định giá cước, thu tiền, phân phối lợi nhuận, thậm chí bỏ hàng chục tỷ đồng để khuyến mãi sản phẩm vận tải thì không thể nói là đơn vị cung cấp phần mềm mà là kinh doanh vận tải.

“Các xe chở khách 9 chỗ ngồi trở xuống, kết nối qua phần mềm hoặc không kết nối qua phần mềm nhưng trong nội đô và tính chất, bản chất giống nhau thì coi là taxi. Không nên tạo một sân chơi riêng, tạo chợ riêng cho một loại nào đó mà bản chất là taxi” - ông Tạ Long Hỷ nêu quan điểm.

Chủ tịch Hiệp hội taxi TPHCM Tạ Long Hỷ phát biểu tại buổi làm việc

Ông Tạ Long Hỷ kiến nghị, để phân biệt giữa kinh doanh và không kinh doanh chở khách, tất cả các loại xe kinh doanh, trước hết là 9 chỗ trở xuống, nên có biển số khác hoặc có đặc điểm khác trên biển số.

Đề nghị Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Ngọc Đông lắng nghe ý kiến của các hiệp hội, tránh tạo ra khoảng trống pháp lý, tạo kẽ hở khi Bộ ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng lưu ý, liên quan đến xử lý vi phạm, dự thảo đưa ra 7 ngày liên tục vi phạm thì thu hồi phù hiệu. Vậy đối tượng vi phạm 6 ngày, ngày thứ 7 nghỉ, ngày thứ 8 vi phạm thì xử lý như thế nào. Quy định như thế là tạo kẽ hở. Ngoài ra, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho rằng, quy định về thời gian của phù hiệu tăng cường cuối tuần là “không quá 3 ngày”, doanh nghiệp sẽ phải đến Sở Giao thông Vận tải 52 lần/năm để xin cấp phù hiệu tăng cường dịp cuối tuần thì còn thời gian đâu làm việc.

Cho biết việc sửa Nghị định 86 rất phức tạp, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Ngọc Đông khẳng định Bộ sẽ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo Nghị định trình Chính phủ ban hành.