Người cộng sản kiên trung

Tại hội thảo, nhiều đại biểu đánh giá: Trong suốt hai phần ba thế kỷ hoạt động cách mạng liên tục tại TP Sài Gòn-Chợ Lớn-Gia Định và toàn Nam Bộ, nhiều lần bị địch bắt, sáu năm ngồi tù của Pháp, Mỹ, Thái Lan nhưng đồng chí Dương Quang Đông luôn giữ vững tinh thần, phẩm chất của người chiến sĩ cộng sản kiên trung, sáng tạo, tâm huyết.

Nguyên Phó Giám đốc Sở Giáo dục Nam Bộ thời kỳ Kháng chiến chống Pháp, nguyên Đại sứ, Trưởng Đoàn đại diện Việt Nam bên cạnh Liên hợp quốc Võ Anh Tuấn cho biết, đồng chí Dương Quang Đông hoạt động trong nhiều lĩnh vực hết sức khó khăn và đa dạng như từ việc kéo xe kéo để kiếm sống và để móc nối, khôi phục cơ sở Đảng sau Nam Kỳ Khởi nghĩa, đến việc làm thuyền trưởng tàu không số xuyên Tây qua Thái Lan, làm ông chủ một công ty xuất nhập khẩu cỡ lớn ở Bangkok (Thái Lan) với mục đích làm bình phong mua vũ khí và vận động Việt kiều về nước tham gia kháng chiến ở Nam Bộ. “Trong bất kỳ nhiệm vụ gì được giao và trong bất kỳ hoàn cảnh nào, đồng chí Dương Quang Đông luôn luôn thể hiện xuất sắc phẩm chất và bản lĩnh của một chiến sĩ cộng sản đích thực” – đồng chí Võ Anh Tuấn nhấn mạnh. 

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hà, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chia sẻ, tìm hiểu về con người và quá trình hoạt động, cống hiến của đồng chí Dương Quang Đông cho Đảng, cho cách mạng, kháng chiến và cho dân tộc, đồng chí quả là một con người “ĐẶC BIỆT” (in hoa), trong đó đồng chí có thời gian hoạt động, cống hiến cho cách mạng dài suốt 80 năm; trải qua nhiều lĩnh vực công tác và cương vị phụ trách, lãnh đạo; là một trong những người hoạt động bị địch bắt, giam cầm nhiều lần, gồm cả thực dân Pháp, Mỹ - chính quyền Sài Gòn, chính quyền Thái Lan và đã tổ chức vượt ngục thành công nhiều lần và tham gia hoạt động cách mạng ở nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Lào, Campuchia, Malayxia, trở thành một trong những chiến sĩ cộng sản quốc tế được ghi nhận của Việt Nam ở các nước này. Đồng chí cũng một trong 8 người đầu tiên tham gia Công hội Đỏ do đồng chí Tôn Đức Thắng sáng lập, tham gia mở đường “xuyên Tây” và góp công sức chủ yếu vào việc mở đường Hồ Chí Minh trên biển từ miền Nam ra miền Bắc.

PGS, TS Nguyễn Mạnh Hà, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phát biểu tại hội thảo. (Ảnh: Ngọc Tuyết)

Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy TPHCM Thân Thị Thư khẳng định: Có thể nói rằng, trong cuộc đời hoạt động cách mạng hơn 80 năm của mình, đồng chí Dương Quang Đông đã luôn nỗ lực phấn đấu, hoàn thành mọi nhiệm vụ mà được Đảng giao phó. Cuộc đời cách mạng của đồng chí là tấm gương đạo đức cách mạng, luôn đi tiên phong, nhận nhiệm vụ “mở đường” và nỗ lực hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng và Tổ quốc giao phó”.

Suốt đời tận tụy, suốt đời vì dân, vì Đảng

“Từ tuổi thanh xuân cho đến khi nghỉ hưu, đồng chí Dương Quang Đông luôn thể hiện và giữ vững bản chất của người cán bộ đảng viên của Đảng, lạc quan, kiên trung, bất khuất, tận tuỵ với công việc của Đảng, vì nước vì dân, góp phần đưa cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước của Đảng và nhân dân đến thắng lợi cuối cùng và đưa cả nước cùng đi lên CNXH” - nhiều ý kiến thống nhất chung nhận định.

Nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TPHCM Phạm Phương Thảo cho biết, sau ngày đất nước thống nhất, đồng chí Dương Quang Đông phụ trách công tác giao thông công chính một thời gian rồi nghỉ hưu. Nói là nghỉ hưu nhưng đồng chí còn đảm trách nhiệm vụ Chủ nhiệm Câu lạc bộ hưu trí suốt 23 năm liền. Với công việc này, đồng chí đã tích cực kết nối, tổ chức các hoạt động bổ ích cho cán bộ hưu trí TP và tham gia các cuộc sinh hoạt, nói chuyện truyền thống cho thanh thiếu niên TP và các địa phương. Năm 2000, đồng chí đã quyết định bán căn nhà, trong đó dành 40 cây vàng ủng hộ đồng bào bị bão lụt và 20 cây vàng để làm từ thiện. Đồng chí mất vào năm 2003, sau lễ tang, các con cháu đã theo lời đồng chí dặn, đem 103 triệu đồng tiền phúng điếu đến Hội bảo trợ bệnh nhân nghèo để giúp mổ mắt cho người nghèo.

“Đồng chí Dương Quang Đông là hiện thân của sự chân chất, giản dị, của một cuộc đời dâng hiến đầy khí phách, trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng chế ngự và vượt qua. Đồng chí là hình ảnh của thế hệ cách mạng ở buổi đầu từ thời dựng Đảng, nêu tấm gương sáng về đức hy sinh, về lòng trung thành với lý tưởng, về những nghĩa cử cao đẹp của một con người” – Đồng chí Phạm Phương Thảo đánh giá. 

Bàn về nhân cách của đồng chí Dương Quang Đông, PGS. TS Nguyễn Mạnh Hà cho rằng, đồng chí là người không màng đến danh lợi và cũng rất trung thực, thẳng thắn và là tấm gương sáng về nhân cách đạo đức cách mạng. Một trong những minh chứng cụ thể đã được PGS.TS Nguyễn Mạnh Hà kể: “Năm 1943 khi được bầu làm Bí thư Xứ ủy Nam kỳ với sự tín nhiệm cao, Bác (Dương Quang Đông) chấp nhận sự tín nhiệm này nhưng đã nêu điều kiện: chỉ nhận làm Bí thư Xứ ủy tạm thời, cho đến khi liên lạc được với đồng chí Trần Văn Giàu thì sẽ giao lại cương vị này. Bác Đông bộc bạch một cách chân tình: Anh Trần Văn Giàu là người tài trí và bản lĩnh hơn, xứng đáng với vị trí Bí thư Xứ ủy hơn. Từ sự “mặc cả” hy hữu và đáng trân trọng này của Bác với tổ chức, chứng tỏ bác là người không màng danh lợi và rất khiêm nhường - dù thực tế chứng minh không phải Bác không có năng lực lãnh đạo”.

Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy TPHCM Thân Thị Thư cũng cho rằng, đồng chí Dương Quang Đông - Bác Năm Đông thật sự là một tấm gương sáng ngời về phẩm chất và đạo đức cách mạng. Trong giai đoạn hiện nay, khi toàn Đảng, toàn quân, toàn dân đang ra sức, quyết tâm thực hiện hiệu quả Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thì tấm gương của bác Năm Đông và nhiều đồng chí cách mạng tiền bối cần được đề cao hơn nữa cho mỗi cán bộ, đảng viên hôm nay soi vào để tự răn mình, luôn xứng đáng với các bậc lão thành Cách mạng đi trước, thật sự vì Đảng, vì đất nước, vì nhân dân mà nỗ lực, rèn luyện và phấn đấu không ngừng.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM Tất Thành Cang phát biểu kết luận hội thảo. (Ảnh: Ngọc Tuyết)

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM Tất Thành Cang nhấn mạnh, đồng chí Dương Quang Đông đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc bằng chính cuộc đời cách mạng oanh liệt và sôi nổi của mình. Cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí đã để lại nhiều dấu ấn, là minh chứng tiêu biểu của chủ nghĩa  Anh hùng cách mạng Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, là tấm gương sáng, mẫu mực cho các thế hệ người Việt Nam hôm nay học tập, noi theo. Cả cuộc đời mình, người chiến sĩ cách mạng ấy “Chỉ biết vì Đảng, vì Tổ chức, vì đồng bào thì mình sẽ tiến đến chỗ chí công vô tư” và coi việc “thường xuyên nuôi dưỡng lòng yêu thương, giúp đỡ đồng chí, đồng bào” là trách nhiệm của mình.

Đồng chí Tất Thành Cang cho rằng, từ tấm gương của đồng chí Dương Quang Đông có rất nhiều bài học mà mỗi người trong chúng ta hôm nay có thể tự suy ngẫm để rút ra cho mình, cho đơn vị để vận dụng vào cuộc sống, công việc. Đó là bài học về sự tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, vào sự nghiệp cách mạng mà dân tộc Việt Nam đã lựa chọn. Đó là bài học về sự gắn bó máu thịt với nhân dân, luôn tin tưởng vào sức mạnh của nhân dân, không chỉ quan tâm, giáo dục, giác ngộ mà còn gần gũi học hỏi nhân dân. Kinh qua bao phong ba bão táp của hai cuộc kháng chiến, đứng nơi đầu sóng ngọn gió, vượt qua hiểm nguy, chịu đựng khó khăn gian khổ, dù ở đâu, trên cương vị nào đồng chí Dương Quang Đông cũng gắn bó mật thiết với quần chúng nhân dân, dựa vào dân để gây dựng phong trào, xây dựng tổ chức Đảng ở Nam Kỳ. Đồng chí là nhà cách mạng lão thành, kiên trung, hiến dâng trọn cuộc đời cho hành trình đầy gian lao khốc liệt mà rất đỗi anh hùng của Đảng và dân tộc ta.