Theo các chuyên gia y tế, các bệnh không lây nhiễm là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong tại nước ta. Theo thống kê, cứ 10 người chết thì có 7 người chết do các bệnh không lây nhiễm. Riêng đối với bệnh ung thư mỗi năm gần 200.000 ca mắc ung thư mới được phát hiện và 70% các trường hợp được chẩn đoán ung thư tử vong ngay trong năm đầu bị bệnh do phát hiện muộn.

Tiến sĩ, Bác sĩ Trương Đình Bắc, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho biết, nguyên nhân khiến tỷ lệ mắc và tử vong cao đối với các bệnh không lây nhiễm xuất phát từ lối sống và sự chủ quan của người bệnh, trong đó các hành vi nguy cơ cao như hút thuốc, uống rượu bia, ăn ít rau và trái cây, ăn nhiều muối, thiếu hoạt động thể lực chiếm tỷ lệ cao. Cùng với đó là tình trạng thừa cân béo phì, tăng huyết áp, tăng đường máu, rối loạn lipid máu. Trong khi đó, hiện nay y tế tuyến cơ sở chưa quản lý được các bệnh mạn tính, nhiều nơi năng lực còn hạn chế, người dân lại chưa mặn mà với y tế tuyến cơ sở, nhất là trạm y tế. Các trạm y tế hiện đang phải thực hiện phòng chống dịch vừa tiêm chủng mở rộng, tư vấn sức khỏe, nhưng việc khám phát hiện, theo dõi lâu dài và điều trị cho các bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường… còn rất ít.

Theo Cục Y tế dự phòng, hiện ngành y tế đang thực hiện các mục tiêu của “Chiến lược quốc gia phòng, chống các bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản và các bệnh không lây nhiễm khác” giai đoạn 2015-2025. Theo đó, đến năm 2025 sẽ cơ bản khống chế được tốc độ gia tăng,tiến tới làm giảm tỷ lệ người mắc bệnh; hạn chế tàn tật và tử vong sớm do mắc các bệnh không lây nhiễm. Trong đó, giảm 30% số người hút thuốc, giảm 10% số người uống rượu bia ở mức có hại, giảm 10% số người thiếu hoạt động thể lực, kiểm soát thừa cân béo phì xuống dưới 15%, kiểm soát tăng cholesterol dưới 35%, kiểm soát gia tăng huyết áp dưới 30%,…

Tại hội thảo, một số ý kiến cho rằng, để đạt được mục tiêu trên, cần tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp với sự tham gia tích cực của y tế tuyến cơ sở. Trong đó, xây dựng các mô hình nâng cao sức khỏe, dự phòng một số bệnh không lây nhiễm bằng vắc xin, sinh phẩm y tế đặc hiệu; duy trì tỷ lệ trẻ em tiêm chủng đầy đủ vắc xin phòng viêm gan B, phòng viêm gan dẫn đến ung thư gan;…