Theo UBND TPHCM, khu vực dự kiến thành lập TP Thủ Đức trên cơ sở sáp nhập 3 quận: 2, 9 và Thủ Đức với diện tích hơn 211,5 km2, dân số hơn 1,5 triệu người. Đây sẽ là hạt nhân dẫn đầu, thúc đẩy phát triển của TP và vùng Đông Nam Bộ. Dự kiến khu vực này sẽ đóng góp 1/3 tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của TPHCM, tương đương 7% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cả nước.

Khu vực dự kiến thành lập TP Thủ Đức cũng có vị trí quan trọng trong vùng tam giác TPHCM - Đồng Nai - Bà Rịa Vũng Tàu; là đấu mối của các tuyến giao thông huyết mạch giữa TPHCM và các tỉnh Đông Nam Bộ; hệ thống hạ tầng kỹ thuật khung đã và đang được hoàn thiện như Xa lộ Hà Nội, cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây, tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên… Các khu đại học đã được đầu tư xây dựng (quận Thủ Đức với 12 trường đại học với 12.000 tiến sĩ, giảng viên và 70.000 sinh viên), Khu công nghệ cao, Khu đô thị mới Thủ Thiêm…

TPHCM kỳ vọng việc thành lập TP Thủ Đức sẽ tạo ra một động lực tăng trưởng mới dựa vào đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ cao, nguồn nhân lực chất lượng cao, từ đó góp phần nâng cao tính cạnh tranh, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Ngoài ra, việc thống kê, rà soát, đánh giá các tiêu chuẩn của khu vực thành lập TP Thủ Đức là cơ sở dữ liệu quan trọng để các cơ quan liên quan đề xuất các định hướng phát triển và quản lý trong tương lai.

Theo UBND TPHCM, trên cơ sở phân tích thực trạng phát triển của khu vực dự kiến thành lập TP Thủ Đức và phương pháp tính điểm quy định tại Nghị quyết 1210/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị, đánh giá tổng cộng số điểm cho 5 tiêu chí là 87,18/100 điểm.

Cụ thể, vị trí chức năng, vai trò cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế xã hội đạt 20/20 điểm; quy mô dân số đạt 6,69/8 điểm; mật độ dân số đạt 5,98/6 điểm; tỷ lệ lao động phi nông nghiệp đạt 6/6 điểm; trình độ phát triển cơ sở hạ tầng và kiến trúc cảnh quan đô thị đạt 48,51/60 điểm. Đối chiếu với các quy định hiện hành, khu vực dự kiến lập TP Thủ Đức đảm bảo đạt tiêu chí đô thị loại I.

Theo UBND TP, sau khi đề án thành lập TP Thủ Đức được cơ quan thẩm quyền thông qua và TPHCM có đầy đủ căn cứ pháp lý về quy hoạch, chương trình phát triển đô thị, UBND TP HCM sẽ lập đề án đánh giá phân loại đô thị theo quy định để trình cấp thẩm quyền chính thức công nhận TP Thủ Đức thuộc TPHCM đạt tiêu chí đô thị loại I theo quy định. Vì vậy, UBND TP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng, Bộ Nội vụ xem xét công nhận kết quả rà soát, đánh giá khu vực dự kiến thành lập TP Thủ Đức theo tiêu chí đô thị loại I làm cơ sở lập Đề án thành lập TP Thủ Đức.

Trong văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ ngày 4/11, Bộ Xây dựng đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép UBND TPHCM hoàn thiện Đề án thành lập TP Thủ Đức trình cơ quan có thẩm quyền quyết định. Đồng thời đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo TPHCM thực hiện một số nội dung: Hiện nay, UBND TPHCM đang tổ chức lập đồng thời các quy hoạch theo Luật Quy hoạch; quy hoạch chung TPHCM, UBND TPHCM sớm trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt để hoàn thiện cơ sở pháp lý về quy hoạch và phân loại đô thị. Trong quá trình lập quy hoạch chung khu vực dự kiến thành lập TP Thủ Đức cần đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ với nhiệm vụ Quy hoạch TPHCM (theo Luật Quy hoạch) và nhiệm vụ chung điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng TP (theo Luật Quy hoạch đô thị, Luật Xây dựng) đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Sau khi thành lập TP Thủ Đức, UBND TP tổ chức lập Đề án đề nghị công nhận TP Thủ Đức, TPHCM là đô thị loại I trình cơ quan có thẩm quyền quyết định và công nhận theo quy định của Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13.