Có cơ chế khuyến khích sử dụng loại nguyên liệu có khả năng tái chế

Tại chương trình, đa số ý kiến cho rằng, cần phân biệt rõ nhựa khó phân hủy không thể tái chế và nhựa khó phân hủy nhưng có khả năng tái chế hoặc sử dụng nguyên liệu tái chế. Bên cạnh đó, có cơ chế khuyến khích các nhà sản xuất nhựa sử dụng loại nguyên liệu có khả năng tái chế, cải tiến công nghệ để đồng nhất chất liệu của sản phẩm, hạn chế chi tiết phụ, sử dụng càng ít màu càng tốt,… để không mất nhiều công phân loại, phân tách.

Chánh Văn phòng Hiệp hội tái chế chất thải Việt Nam Lê Dung cho rằng, rác thải nhựa hiện đang là một chủ đề rất được quan tâm, đặc biệt là nhựa giá trị thấp, không còn khả năng tái chế hoặc tái chế không hiệu quả, bị lẫn số lượng rất lớn trong chất thải sinh hoạt hàng ngày và đổ vào các bãi chôn lấp. Do vậy, TP cần có  giải pháp xử lý với loại chất thải này.

Theo đồng chí Lê Dung, với chất thải nhựa giá trị thấp, vẫn có khả năng sử dụng làm nhiên liệu thay thế than trong một số nhà máy xi măng, đây là giải pháp tận dụng trực tiếp rác thải giúp hạn chế khai thác tài nguyên, quá trình sản xuất không phát sinh tro thải, nước thải, dioxin, furan; khí thải được kiểm soát chặt chẽ theo công nghệ sẵn có của nhà máy. Vậy TP cần có quy hoạch cho việc xử lý rác thải sinh hoạt.

Trưởng Ban quản lý chợ Tân Định Lê Quang Thiện cho rằng, trong thời gian qua thực hiện ý kiến chỉ đạo của Sở Công thương, UBND Quận 1 về thực hiện giảm sử dụng túi ni lông khó phân hủy, tăng cường sử dụng túi thân thiện môi trường trong chợ. Trong đó, Ban quản lý chợ Tân Định đã tích cực tuyên truyền và vận động tiểu thương ký cam kết giảm sử dụng túi ni lông, dần chuyển sang túi thân thiện với môi trường.

Tuy nhiên, hiện nay tỷ lệ tiểu thương sử dụng túi ni lông khó phân huỷ còn nhiều với nhiều yếu tố giá thành rẻ, dễ tiếp cận, nhiều đơn vị cung cấp trong khi túi ni lông thân thiện môi trường giá thành rất cao 50.000 – 60.000 đồng/ký. Theo quy định, thuế bảo vệ môi trường cho mỗi ký túi ni lông khó phân huỷ 50.000 đồng nhưng giá bán ra hiện nay rất rẻ chỉ có 25.000 - 30.000 đồng/ký nên túi thân thiện môi trường không thể cạnh tranh với túi khó phân huỷ.

Do vậy, cần phải thu đúng, thu đủ phí bảo vệ môi trường đối với doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, hộ kinh doanh cá thể sản xuất các mặt hàng túi ni lông khó phân huỷ. Bên cạnh đó, vừa tránh thất thu ngân sách vừa đảm bảo tính cạnh tranh cho các sản phẩm nhựa thân thiện môi trường. Vì vậy, cần đồng bộ triển khai trong ngành thuế trong cả nước.

Trả lời ý kiến của cử tri, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP Nguyễn Thị Thanh Mỹ cho biết, TPHCM là một địa phương đi đầu trong tuyên truyền, vận động giảm sử dụng túi ni lông, nhựa dùng một lần. Bên cạnh đó, TP cũng khuyến khích các sản phẩm thân thiện môi trường, hỗ trợ thúc đẩy thu gom, tái chế chất thải nhựa.

Năm 2006, TP đã thành lập quỹ tái chế nay gọi là Quỹ bảo vệ môi trường để hỗ trợ, xúc tiến cho vay ưu đãi các hoạt động thu gom tái chế chất thải. Từ năm 2013, các mô hình thí điểm giảm sử dụng túi ni lông được triển khai tại các địa bàn của Quận 5, Bình Thạnh. Đến năm 2014, UBND TP cũng đã ban hành Chỉ thị 23 về tăng cường công tác quản lý sử dụng và thải bỏ túi ni lông.

Còn Phó Cục trưởng Cục Thuế TPHCM Giang Văn Hiển cho biết, theo quy định thuế và các nghị định liên quan, túi ni lông khó phân hủy sẽ chịu thuế 50.000 đồng/kg, bao bì thân thiện miễn thuế. Việc thu sẽ thực hiện 1 lần tại nơi sản xuất hoặc nhập khẩu. Hiện nay, số lượng sản xuất túi ni lông trên địa bàn TP không nhiều, nhưng lượng túi tiêu thụ lớn từ nhiều nguồn nên chưa được quản lý chặt chẽ được. Phó Cục trưởng Cục Thuế TPHCM Giang Văn Hiển khẳng định, Cục Thuế TP sẽ chỉ đạo các chi cục thuế, các phòng chức năng kiểm soát kỹ việc kê khai thuế đối với túi ni lông khó phân hủy. Đồng thời, sẽ rà soát, kiểm tra việc này để xử lý nghiêm.

Cần triển khai thêm nhiều hoạt động giảm thiểu sản phẩm nhựa một lần

Kết luận tại chương trình, Trưởng ban đô thị HĐND TPHCM Nguyễn Thị Thanh Vân cho rằng, cần tăng cường công tác tuyên truyền sâu rộng và trong toàn hệ thống chính trị để giảm thiểu rác thải nhựa; cần tăng khả năng phân loại, tái chế rác thải nhựa; tăng sử dụng sản phẩm nhựa thân thiện môi trường;… Trưởng ban đô thị HĐND TPHCM Nguyễn Thị Thanh Vân đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND TP ban hành kế hoạch, lộ trình cụ thể triển khai giảm thiểu sản phẩm nhựa một lần, bao bì nhựa khó phân hủy, tham mưu hoặc kiến nghị các chính sách hỗ trợ các cơ sở sản xuất, kinh doanh sản phẩm nhựa thân thiện môi trường và các cơ sở sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực tái chế rác thải nhựa.

Sở Công thương TP cần triển khai thêm nhiều hoạt động giảm thiểu sản phẩm nhựa một lần, bao bì nhựa khó phân huỷ; tăng sử dụng sản phẩm nhựa thân thiện môi trường và sản phẩm nhựa tái chế trong hệ thống chợ truyền thống, trung tâm thương mại, siêu thị trên địa bàn TP; đẩy mạnh các hoạt động kết nối giữa người tiêu dùng và nhà cung cấp các sản phẩm thân thiện môi trường và tái chế.

Trưởng Ban đô thị HĐND TPHCM Nguyễn Thị Thanh Vân điều hành chương trình

Trưởng ban đô thị HĐND TPHCM Nguyễn Thị Thanh Vân yêu cầu Sở Du lịch triển khai nhiều giải pháp mạnh mẽ hơn để thực hiện chỉ tiêu sau năm 2025 các cơ sở lưu trú du lịch, cơ sở đạt chuẩn phục vụ khách du lịch và các khu/điểm tham quan du lịch không sử dụng sản phẩm nhựa một lần, bao bì nhựa khó phân huỷ.

Cục thuế TP cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để thu đúng, đủ thuế bảo vệ môi trường đối với các đơn vị sản xuất túi ni lông thuộc đối tượng chịu thuế. Cục Quản lý thị trường TP kiểm tra chặt chẽ nguồn gốc xuất xứ và xử phạt các hành vi vi phạm pháp luật về hàng hoá không rõ nguồn gốc xuất xứ, chất lượng đối với mặt hàng túi ni lông khó phân huỷ.

Đối với Uỷ ban MTTQ Việt Nam TP và các đoàn thể TP cần triển khai tuyên truyền vận động để nâng cao nhận thức và trách nhiệm của tổ chức và cá nhân về ý thức bảo vệ môi trường, phân loại và giảm thiểu rác thải nhựa, tăng cường sử dụng sản phẩm nhựa thân thiện môi trường và sản phẩm nhựa tái chế.

“Riêng UBND TP Thủ Đức và các quận, huyện phối hợp các sở, ngành triển khai tuyên truyền sâu rộng và tổ chức nhiều hoạt động bảo vệ môi trường, giảm thiểu rác thải nhựa đến tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp trên địa bàn” – đồng chí Nguyễn Thị Thanh Vân đề nghị.