Sự cố y khoa chiếm 3,2%-16,6% tổng ca điều trị

Theo báo cáo của Vụ Pháp chế Bộ Y tế, một số nghiên cứu cho thấy, ở các nước phát triển, tỷ lệ sự cố y khoa chiếm khoảng 0,4% đến 16% số trường hợp nhập viện. Tại Việt Nam, sự cố y khoaxảy ra ở hầu hết các cơ sở y tế công và tư, khoảng 3,2% đến 16,6% tổng các ca điều trị.

Thạc sĩ Đinh Thị Thủy, chuyên viên Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho rằng, có 9 nguyên nhân dẫn đến các sự cố y khoa, trong đó có lãnh đạo cơ sở khám bệnh, chữa bệnh chưa đặt an toàn đối với bệnh nhân là ưu tiên hàng đầu; đa số chưa qua các khóa huấn luyện về an toàn đối với bệnh nhân, không tuân thủ đúng quy trình, quy định về an toàn tuyệt đối của bệnh viện khi triển khai thực hiện các kỹ thuật. Cùng với đó là tình trạng quá tải bệnh nhân tại một số cơ sở khám, chữa bệnh; thiếu đội ngũ cán bộ y tế, đặc biệt đội ngũ y tế chuyên sâu; việc trao đổi thông tin giữa bệnh nhân, nhân viên y tế và người quản lý còn hạn chế;...

Đề cập đến thực trạng công tác giải quyết khiếu nại do sự cố y khoa trong tai biến sản khoa, Bác sĩ Nguyễn Đức Vinh, Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em (Bộ Y tế) cho biết, từ năm 2016 đến năm 2018 có 134 đơn thư khiếu nại liên quan đến các sự cố y khoa, trong đó có 45 trường hợp liên quan đến trường hợp tử vong mẹ, 16 trường hợp tử vong trẻ sơ sinh, 23 trường hợp sự cố kế hoạch hóa gia đình, 50 trường hợp là sự cố khác. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến sự cố y khoa, trong đó có nguyên nhân chủ quan của nhân viên y tế: các thuốc giống nhau đặt cùng chỗ; đùn đẩy trách nhiệm; im lặng tập thể, che giấu sự việc,..

Riêng với lĩnh vực sản khoa, Bác sĩ Chuyên khoa II Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Phó Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ cho biết, có 5 tai biến quan trọng nhất trong sản khoa: băng huyết sau sinh, sản giật, vỡ tử cung, nhiễm trùng hậu sản, uốn ván rốn. Trung bình mỗi năm có khoảng 70.000 ca sinh tại Bệnh viện Từ Dũ. Nhiều trường hợp băng huyết sau sinh, có những tình huống không tiên lượng được hoặc diễn ra rất nhanh như rau tiền đạo, cài răng lược,…

Chuẩn hóa quy trình điều trị

Theo Thạc sĩ Đinh Thị Thủy, khi sự cố y khoa xảy ra, thường theo sau là những vụ khiếu kiện của bệnh nhân, người nhà của bệnh nhân đối với các nhân viên y tế và cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Nhiều vụ khiếu kiện dù đã được Hội đồng khoa học kỹ thuật của bệnh viện, Sở Y tế, thậm chí cả Bộ Y tế vào cuộc điều tra, kết luận nhưng bệnh nhân, người nhà bệnh nhân vẫn không tin tưởng tiếp tục khiếu kiện kéo dài. Cơ sở khám, chữa bệnh bị ảnh hưởng, mất uy tín, thầy thuốc mệt mỏi, chùn tay, bất an khi hành nghề. Về nội dung này, Bác sĩ Nguyễn Đức Vinh cho biết, đã xảy ra tình trạng từ các sự cố y khoa có trường hợp lợi dụng gây mất ổn định trật tự xã hội, gây áp lực nhằm bồi thường tài chính hoặc gây tổn hại danh dự, thể chất tính mạng cán bộ y tế.

Thạc sĩ Đinh Thị Thủy khuyến nghị: Để hạn chế các sự cố y khoa cần thiết lập hệ thống báo cáo sự cố y khoa tự nguyện tại các khoa, phòng; khuyến khích tự nguyện báo cáo sai sót, các lỗi tiềm ẩn để có giải pháp can thiệp nhằm loại trừ các lỗi trong tương lai. Cùng với đó là đưa nguồn lực thích hợp cho hoạt động an toàn đối với bệnh nhân tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; chuẩn hóa quy trình điều trị, chăm sóc bệnh nhân; tăng cường giám sát an toàn sử dụng thuốc, an toàn trong phẫu thuật, giám sát quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn; cải thiện môi trường và điều kiện làm việc của nhân viên y tế, giảm bớt tình trạng quá tải, bố trí nhân lực phù hợp ở một số vị trí có cường độ làm việc căng thẳng;...

Một số ý kiến cho rằng, để giảm các sự cố y khoa cần tuân thủ quy chế bệnh viện, quy trình chuyên môn, cải thiện kỹ thuật chuyên môn, thái độ ứng xử của nhân viên y tế; đồng thời chia sẻ, cung cấp thông tin cho báo chí và giải quyết dứt điểm khi có sự cố y khoa xảy ra.

Từ kinh nghiệm của đơn vị mình trong xử lý các sự cố y khoa, Bác sĩ Chuyên khoa II Nguyễn Bá Mỹ Nhi cho biết, bệnh viện đã thực hiện khảo sát trải nghiệm người bệnh, khảo sát hài lòng người bệnh, giám sát hồ sơ bệnh án chủ động. Một trong những biện pháp quan trọng là thực hiện báo cáo sự cố tình nguyện. Thời gian gần đây, số lượng báo cáo sự cố tình nguyện đã tăng lên nhanh chóng.