Mẩu chuyện cho ta nhiều điều để nghĩ. Hành động cách mạng phải luôn gắn với tình thế cách mạng và đồng thời có liên hệ trực tiếp đến lợi ích của cách mạng. Tình thế là thực tế khách quan, nó vốn diễn ra không theo ý muốn của cá nhân nào nhưng chính từ việc nắm bắt được tình thế, từ bản chất, diễn biến đến xu hướng vận động của nó, chúng ta có thể tác động hợp lý bằng những hành động cách mạng cụ thể, từ đó làm tình thế diễn ra theo hướng có lợi cho chúng ta. Thước đo của hành động cách mạng chính là lợi ích cách mạng; không thể nói hành động hay hoặc phù hợp nếu nó không đem lại lợi ích thiết thực cho cách mạng…

Về những việc cụ thể, nhìn lại lịch sử trong giai đoạn đó chúng ta đều thấy, các quyết sách của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh là vô cùng sáng suốt, vừa phân hóa và loại bỏ bớt kẻ thù vừa tranh thủ sự đồng lòng, ủng hộ của toàn dân và bạn bè thế giới đối với cuộc kháng chiến. Một số hoạt động tưởng chừng là thỏa hiệp, nhân nhượng với kẻ thù nhưng kỳ thực là hòa hoãn, vừa thể hiện thiện chí hòa bình vừa tạo điều kiện để cách mạng củng cố lực lượng và chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài.

Khái quát tất cả những điều đó, có thể nói gọn chính là khả năng “nhìn xa trông rộng” của Bác Hồ và các đồng chí lãnh đạo của Đảng lúc bấy giờ.

Lâu nay, chúng ta hay nghe câu: “Cán bộ của Đảng cần phải có tâm, có tầm”. Có “tâm” tức là có thái độ đúng mực trong các ứng xử, các quan hệ, có đạo đức cách mạng, luôn biết nghĩ đến dân, lo cho dân và sẵn sàng hy sinh vì dân. Trong đại dịch vừa qua, có nhiều cán bộ, đảng viên thể hiện rõ mình có “tâm”, trong đó có rất nhiều cán bộ ở cơ sở. Đó là những người đã lấy việc quan tâm, hỗ trợ người khó khăn là việc đầu tiên phải làm trong ngày, xem nguy cơ nhiễm bệnh là sự chia sẻ, thấu cảm với hoàn cảnh của người dân… Họ lăn xả trong tâm dịch, không quản ngại ngày đêm hay mưa nắng, không nề hà gặp người F0 hay F1, không lo việc bản thân mình sẽ nhiễm bệnh hay không mà chỉ e người dân trên địa bàn chưa được hỗ trợ chu đáo…

Còn có “tầm” là nói về năng lực, trí tuệ. Nói chung, đó là cán bộ biết quản lý, điều hành, sử dụng nguồn nhân lực, có thể đem lại sự phát triển, tiến bộ, đổi mới hay lợi ích (chính đáng) cho địa phương, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp… Trong chừng mực nào đó, cái “tầm” của cán bộ là thể hiện qua những quyết sách, chủ trương, định hướng vượt bậc, nổi trội hơn so với các người tiền nhiệm, tạo ra diện mạo mới rõ rệt và có sự khác biệt tích cực đáng kể so với các địa phương, đơn vị cùng diện... Nói cách khác, “tầm” là nói về một loại năng lực khá đặc biệt, có nội hàm rất gần với khả năng “nhìn xa trông rộng” mà Bác Hồ đã đề cập trong câu chuyện ở trên. Như trong phòng chống dịch, có địa phương, cán bộ lãnh đạo trên cơ sở chỉ đạo chung, đã mạnh dạn đề ra các giải pháp về an sinh, về tổ chức đội ngũ y tế cơ sở, về cách thức cách ly và điều trị… để hạn chế người chuyển nặng và tử vọng, giảm dần số người nhiễm và đưa địa phương nhanh chóng thành “vùng xanh”…

“Nhìn xa trông rộng” đương nhiên không chỉ có vấn đề về tài năng, tức là không gói hẹp trong tầm nhìn về các chủ trương, giải pháp xây dựng, phát triển địa phương, cơ quan, đơn vị hay cá nhân cán bộ nào. Đó còn là sự thoát khỏi tư duy nhiệm kỳ với các quyết sách hay định hướng mang tính dài hơi, có ý nghĩa chiến lược. Đó là người có khả năng “vẽ ra” các viễn cảnh mà người khác ít nhận ra hoặc không có đủ lý lẽ để tin nó có thể thành hiện thực trong tương lai. Đó là mong muốn hướng tới những lợi ích lớn lao, tích cực cho nhiều người, cho cả cộng đồng, chứ không bó hẹp trong các nhóm cụ thể và luôn thấy rằng càng có nhiều người được hưởng lợi thì bản thân càng nỗ lực, càng thúc giục nhiều người khác cố gắng. Nói cách khác, có “tầm” thể hiện sự kết hợp nhiều yếu tố như khả năng hoạch định, ước mơ trên cơ sở sự vận động đúng quy luật, đồng thời có thể truyền được cảm hứng để nhiều người khác cùng mơ ước, cùng nỗ lực, cùng hành động.

Vừa qua, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 14-KL/TW về chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Xét nhiều khía cạnh, đây là hình mẫu của những cán bộ “nhìn xa trông rộng”, đặc biệt là đã thoát được việc quyết định điều gì, thực hiện điều gì cũng nghĩ ngợi đến lợi ích (cả vật chất lẫn tinh thần) của bản thân, người thân và nhóm thân thuộc của mình. Đó là mẫu cán bộ luôn nghĩ, biết nghĩ, nghĩ ra việc trên tinh thần mạnh dạn, kỷ luật, trách nhiệm và vì lợi ích của địa phương, của đơn vị…