“Đặt hàng” từ nhà đầu tư chiến lược

Sau hợp nhất, TPHCM có không gian phát triển hơn 6.700km2 với định hướng trên 3 trụ cột chính: trung tâm tài chính - dịch vụ cao cấp; trung tâm công nghiệp - logistics biển; hành lang đổi mới sáng tạo. Theo Phó Giám đốc Sở Tài chính TPHCM Nguyễn Thanh Toàn, để hiện thực hóa tầm nhìn phát triển trong giai đoạn mới, thành phố đã công bố danh mục các dự án ưu tiên mời gọi đầu tư, từ lĩnh vực kinh tế biển - logistics, cảng trung chuyển quốc tế đến du lịch - dịch vụ; năng lượng sạch - ổn định; đầu tư hệ thống metro, Trung tâm Tài chính Quốc tế TPHCM…

Mục tiêu nhằm thu hút các tuyến container quốc tế dịch chuyển từ Singapore và Hồng Công (Trung Quốc), cũng như hướng tới mô hình điểm đến đa dịch vụ tầm quốc tế, trong đó có cả dịch vụ tài chính - công nghệ, sáng tạo quy mô khu vực, trung tâm dữ liệu siêu lớn, tổ hợp hội nghị - triển lãm quốc tế và du lịch. Tổng thể không gian này cũng được kỳ vọng tạo nên hệ sinh thái đô thị mới, nơi tài chính, công nghệ và đổi mới sáng tạo hội tụ, nâng tầm TPHCM từ trung tâm kinh tế Việt Nam lên vai trò kết nối khu vực.

Để dòng vốn lớn đổ vào TPHCM đầu tư, ông Okabe Mitsutoshi, Trưởng đại diện Tổ chức Xúc tiến Ngoại thương Nhật Bản (JETRO) TPHCM, cho rằng, đối với các dự án có quy mô lớn mà thành phố đang kêu gọi không thể vận hành bằng một hệ thống thủ tục như hiện nay. Ông Okabe Mitsutoshi khẳng định, doanh nghiệp Nhật sẵn sàng đầu tư với điều kiện là có được “đường băng thể chế” đủ thông thoáng, như thủ tục thành lập doanh nghiệp, nhập khẩu, thị thực, giấy phép lao động được rút gọn và minh bạch hóa.

Cùng quan điểm, ông Seck Yee Chung, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham), dẫn chứng việc xin ý kiến liên ngành trong giải quyết thủ tục có thể kéo dài đến hàng tháng. Trong khi đó, “cơ hội đầu tư không chờ đợi”, nên rất cần có các cơ chế, chính sách mới đảm bảo rút gọn thời gian thẩm định các dự án chiến lược. Ngoài ra, để tạo sự hấp dẫn đối với nhà đầu tư, cần phải bổ sung, sửa đổi quy định hiện hành để thực hiện theo quy trình cấp phép nhanh và nhất quán.

Tương tự, ông Erick Contreras, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham Việt Nam), phân tích, TPHCM đang đứng trước cơ hội bứt phá thành trung tâm tài chính - logistics của vùng kinh tế phía Nam và khu vực. Để hút dòng vốn đầu tư mạnh, thành phố phải giải quyết đồng thời 2 bài toán: hạ tầng kết nối và hiệu quả dòng chảy thương mại. Trong đó, về hạ tầng sớm hoàn thiện hệ thống metro, đường vành đai, xe buýt điện, cảng biển... và chuyển đổi số thủ tục hải quan.

Tạo không gian thể chế đủ tầm

Không chỉ cải cách thủ tục hành chính, mà khả năng thực thi, mức độ ổn định của chính sách, năng lượng xanh, hạ tầng kết nối và đặc biệt là khung thể chế đủ mạnh để vận hành các dự án tầm khu vực... là những cơ sở đặt ra để sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98/2023/QH15, hướng tới việc trao cho TPHCM một không gian thể chế mới mạnh hơn, đủ sức thu hút dòng vốn lớn. Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98/2023/QH15 đang được Quốc hội xem xét đã bổ sung danh mục dự án ưu tiên thu hút đầu tư, nâng ngưỡng vốn cho các dự án hạ tầng, cảng biển, khu thương mại tự do, tổ hợp công nghiệp - đô thị - dịch vụ. Cùng với đó là có cơ chế, quy trình lựa chọn nhà đầu tư linh hoạt hơn, với thủ tục rút gọn, nhưng đặt yêu cầu chặt chẽ về năng lực tài chính và tiến độ giải ngân để tránh dự án treo. Đặc biệt là việc hình thành Khu Thương mại Tự do (FTZ) TPHCM, sẽ giúp mở ra mô hình đột phá với cơ chế thuế, hải quan, ngoại tệ và quản lý dòng dữ liệu đặc thù, tạo nền tảng thu hút tài chính xuyên biên giới, logistics và trung tâm dữ liệu.

TS Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM, phân tích, mô hình phát triển thành đô thị đa trung tâm chỉ có thể phát huy trọn vẹn khi thành phố thu hút được dòng vốn chiến lược vào những dự án có sức lan tỏa, đủ năng lực định hình lại chuỗi giá trị toàn vùng. Điều đó đòi hỏi về một khung thể chế mạnh, đủ sức đón nhận các dự án siêu quy mô và các mô hình kinh tế mới như tài chính số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và đô thị thông minh. TS Trương Minh Huy Vũ cũng nhận xét, những đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98/2023/QH15 sẽ đưa TPHCM vào vị thế cạnh tranh trực tiếp với các đô thị trong khu vực về thu hút dòng vốn chiến lược. Nếu các cơ chế, chính sách mới được thông qua với tinh thần cải cách mạnh mẽ, cùng cam kết cải thiện môi trường đầu tư của chính quyền và sự đồng hành của doanh nghiệp, TPHCM có điều kiện bước vào giai đoạn tăng trưởng mới - nhanh hơn, bền vững hơn.