Thứ Năm, ngày 28 tháng 3 năm 2024

Phải giải quyết tốt những thách thức khi Hiệp định CPTPP được phê chuẩn

ĐB Ngọ Duy Hiểu

(Thanhuytphcm.vn) - Ngày 5/11, Quốc hội đã thảo ở hội trường về phê chuẩn Hiệp định đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cùng các văn kiện liên quan.

Cơ hội lớn

Phát biểu về vấn đề này, hầu hết các ý kiến nhất trí với tờ trình của Chủ tịch nước đề nghị Quốc hội phê chuẩn Hiệp định CPTPP tại kỳ họp lần này bởi những cơ hội quý giá do hiệp định mang lại.

Theo phân tích của ĐB Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), CPTPP mang lại cơ hội mở rộng thương mại đầu tư với 3 thị trường mới đầy tiềm năng ở châu Mỹ; cơ hội nâng cấp và làm sâu sắc thêm mối liên hệ cộng hưởng với 7 thị trường còn lại, trong đó có nhiều đối tác chiến lược quan trọng của chúng ta. “Đây là cơ hội tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp (DN), có thêm việc làm cho người lao động (NLĐ), cơ hội thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao đời sống nhân dân. Đây cũng là cơ hội đa phương hóa các quan hệ kinh tế quốc tế, đưa nền kinh tế nước ta thoát khỏi tình trạng phụ thuộc quá lớn của một vài thị trường, bảo đảm sự phát triển tự chủ và bền vững. Trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều bất ổn, xung đột và chiến tranh thương mại leo thang thì những cơ hội này càng quý giá”, ĐB Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.

Tuy vậy, cũng như ĐB Vũ Tiến Lộc, các ĐBQH đều lo lắng những cơ hội và kỳ vọng đó là rất lớn nhưng thách thức cũng cực nhiều, nhất là nguy cơ không biến được cơ hội thành hiện thực. Bài học từ việc thực thi 10 Hiệp định thương mại tự do (FTA) đang có đã cho thấy rất rõ điều này. Các FTA hứa hẹn mang lại nhiều cơ hội nhưng phần lợi ích thực sự đạt được còn khiêm tốn. Riêng lợi ích từ ưu đãi thuế quan trung bình chỉ tận dụng chưa đầy 40% và chủ yếu thuộc về FDI, hơn 60% còn lại vì nhiều lý do khác nhau đã tuột khỏi DN Việt Nam.

Theo ĐB Vũ Tiến Lộc, điều quan trọng là xây dựng cơ chế bảo đảm nâng cao năng lực cả chính quyền và DN để thực hiện thành công cơ hội mở ra. Ông đề nghị Quốc hội giao nhiệm vụ cho Chính phủ xây dựng và triển khai chương trình hành động bảo đảm thực thi hiệp định có hiệu quả. Chương trình hành động thực thi hiệp định cần nhấn mạnh đến hỗ trợ các đối tượng chịu tác động, đặc biệt là các DN siêu nhỏ, nhỏ và vừa, các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương trong khu vực nông nghiệp, nông thôn… Nếu các đối tượng này không được hưởng lợi từ CPTPP thì việc thực thi hiệp định này sẽ là một thất bại.

“Những nỗ lực cải cách và hội nhập vẫn phải bắt đầu từ những điều giản dị. Khép lại khoảng cách giữa lời nói và việc làm, kiên trì gỡ bỏ từng giấy phép, từng thủ tục hành chính đang gây phiền hà cho người dân và DN để không chỉ tiếp tục cởi trói mà còn tiếp tục tiếp sức cho công cuộc khởi nghiệp của toàn dân hội nhập nói chung và hội nhập CPTPP riêng”, ĐB Vũ Tiến Lộc phát biểu.

Thách thức vấn đề lao động

ĐB Tô Ái Vang (Sóc Trăng), ĐB Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội cũng cho rằng, tham gia CPTPP sẽ tác động mạnh đến một số ngành kinh tế, dự kiến tạo ra mức tăng trưởng lớn nhất đối với các ngành: thực phẩm, đồ uống, thuốc lá, dệt may, hóa chất, sản phẩm nhựa, đồ uống có cồn, đồ da...

Tuy nhiên, trên thực tế, đây là những ngành kinh tế thâm dụng lao động, khó có khả năng nâng cao năng suất lao động và bảo đảm bền vững. Do đó, việc thúc đẩy tăng trưởng và mở rộng cơ hội việc làm trong các lĩnh vực này cần phải được đánh giá một cách khách quan trên phương diện thách thức phải lớn hơn cơ hội. Bởi vì thách thức về năng suất lao động, về tiền lương thu nhập, khả năng đáp ứng nguồn nhân lực khi lợi thế nguồn nhân lực của Việt Nam đang giảm dần trong bối cảnh già hóa dân số.

Mặt khác, vấn đề quan tâm nhất trong Hiệp định CPTPP đối với Việt Nam là vấn đề công đoàn. Chính phủ đã đề xuất biện pháp xử lý nhằm bảo đảm quyền thành lập tổ chức đại diện của NLĐ. “Vấn đề ở đây cần đặt ra đó là tổ chức đại diện NLĐ đứng cạnh tổ chức công đoàn. Trong dự thảo Luật Công đoàn, Chính phủ cũng đang dự kiến cho thành lập tổ chức đại diện NLĐ tại công đoàn. Đây là một tổ chức không mang màu sắc chính trị, chủ yếu bảo vệ quyền lợi hợp pháp về quan hệ lao động và không có các hành động khác liên quan đến chính trị. Chúng ta sẽ xem xét, rà soát khi sửa đổi Bộ luật Lao động vào năm 2019. Tuy nhiên, đây là vấn đề rất khó, chưa có tiền lệ ở Việt Nam. Việc cho phép hình thành tổ chức đại diện của NLĐ bên cạnh tổ chức công đoàn hiện nay cũng gắn liền với việc xem xét, sửa đổi, nâng cao hiệu quả các cơ chế về đối thoại, thương lượng, hợp tác, tham vấn trong quan hệ lao động”, ông Bùi Sĩ Lợi nói.

ĐB Bùi Sỹ Lợi ĐB Bùi Sỹ Lợi

ĐB Ngọ Duy Hiểu, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng, tham gia Hiệp định CPTPP, công đoàn Việt Nam sẽ phải đối mặt với những thách thức lớn, chưa có tiền lệ. Đó là sự ra đời của tổ chức đại diện NLĐ bên cạnh tổ chức công đoàn của Việt Nam. Công đoàn Việt Nam sẽ phải cạnh tranh với tổ chức đại diện NLĐ về thu hút, tập hợp, kết nạp đoàn viên, về thành lập tổ chức ở cơ sở và chia sẻ nguồn lực về tài chính.

“Sẽ phát sinh không ít những khó khăn trong việc triển khai các quy định của pháp luật về đối thoại, thương lượng tập thể, ký kết thỏa ước lao động tập thể, lãnh đạo và tổ chức đình công. Thách thức là vậy nhưng vì lợi ích quốc gia, dân tộc là trên hết, Công đoàn Việt Nam sẵn sàng chấp nhận, vượt qua thách thức, coi đây là cơ hội đổi mới mạnh mẽ tổ chức và hoạt động của tổ chức mình” - ĐB Ngọ Duy Hiểu nói.

Ông cho rằng, tới đây khi sửa đổi Bộ luật Lao động, cần thiết lập những quy định thật sự thông minh, vừa đảm bảo cam kết của Việt Nam với các đối tác, nhưng vừa linh hoạt trong việc thực thi, tổ chức thực hiện, không để những tổ chức khác ra đời không vì lợi ích bảo vệ NLĐ mà vì những động cơ chính trị, chống phá nước ta và cũng không để những tổ chức khác ra đời do giới chủ thao túng, phá hoại Công đoàn Việt Nam và ảnh hưởng đến hoạt động của DN.

Trung Kiên

Ý kiến bạn đọc

refresh
 

Tổng lượt bình luận

Tin khác

Thông báo