Thứ Sáu, ngày 29 tháng 3 năm 2024

Nhiều cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam ở thị trường ASEAN

DN cầnchủ động nắm bắt cơ hội giao thương ở thị trường ASEAN. Trong ảnh: Một doanh nghiệp sản xuất hàng hóa xuất khẩu trong lĩnh vực may mặc.

Tại Hội thảo “Thị trường ASEAN: Lối đi nào cho doanh nghiệp Việt?” diễn ra ngày 10/10 tại TPHCM, do Thời báo Kinh tế Sài Gòn phối hợp cùng Câu lạc bộ Doanh nhân 2030 tổ chức, bà Nguyễn Thị Tuệ Anh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), nhận định:  “Sau 3 năm Việt Nam tham gia vào Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC), hàng hóa của các nước trong khu vực vào Việt Nam khá lớn trong khi các doanh nghiệp (DN) Việt vẫn còn thờ ơ và bỏ qua các thị trường này”.

Cơ hội, thách thức ở thị trường hơn 600 triệu dân

Vì sao DN Việt Nam vẫn chưa khai thác hết tiềm năng của thị trường ASEAN? Ông Phạm Thiết Hòa, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư TPHCM (ITPC) cho rằng, hình thức sản phẩm chưa đa dạng, giá sản phẩm chưa cạnh tranh; hệ thống phân phối hàng hóa còn kém; chưa kết nối chặt chẽ với các cơ quan chức năng phụ trách xúc tiến, ngoại giao…; DN chưa trang bị đủ điều kiện để xuất khẩu hàng hóa vào các nước đạo Hồi có quy định khắt khe riêng; chưa nắm rõ các rào cản kỹ thuật, pháp lý của các nước trong khu vực…

Với thị trường 660 triệu dân, GDP 2016 đạt 2.551 tỉ USD và dự kiến trở thành nền kinh tế lớn thứ tư thế giới vào năm 2030, AEC hứa hẹn sẽ mở ra nhiều cơ hội mới cho các DN Việt Nam. Theo bà Nguyễn Thị Tuệ Anh, để hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu, hình thành một thị trường chung là hết sức quan trọng cho DN và ACE là chuỗi để DN tham gia vào giá trị chuỗi của khu vực. Đây là một thị trường không hề nhỏ. Một số cam kết trong ACE tập trung nhiều vào tự do hàng hóa, dịch vụ, đầu tư,... và cắt giảm về thuế quan trong AEC là khá cao tạo điều kiện thuận lợi cho DN Việt.

Thế nhưng, đáng tiếc DN Việt Nam xuất khẩu vào ASEAN hiện thấp nhất so với các nước khác trong khu vực. Trong 100% hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, chỉ có 9,8% vào thị trường ASEAN. Nhập khẩu của Việt Nam từ ASEAN cũng thấp nhất (13,7%) so với các khối khác (so với các hiệp định thương mại tự do khác).

Khi thị trường chung mở ra nhiều cơ hội kinh doanh, hợp tác, liên kết, đầu tư và tạo năng lực cạnh tranh; đồng thời cũng tạo thách thức cho DN, các hiệp hội và cơ quan quản lý nhà nước làm sao cho DN Việt ngày càng lớn mạnh hơn. Một thách thức khác là DN hiểu biết về AEC và khả năng tận dụng ưu đãi thuế quan. Thực tế, nhiều DN đang rất thiếu thông tin về AEC.

Theo ông Phạm Thành Kiên, Giám đốc Sở Công thương TPHCM, có hai tác động tích cực, ASEAN làm tăng khối lượng trao đổi hàng hóa, dịch vụ giữa DN Việt và các nước trong khu vực. Năm yếu tố tự do lưu chuyển hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, vốn, lao động,... thúc đẩy giao thương. Cơ cấu sản phẩm  thay đổi theo chiều hướng tích cực, thuế suất giảm tạo thuận lợi cho DN Việt xuất khẩu.

Tuy nhiên, thách thức là việc cải thiện tình trạng nhập siêu của Việt Nam ngày càng khó khăn hơn. Sức cạnh tranh tập trung vào yếu tố chất lượng, song với công nghệ còn khiêm tốn, Việt Nam không dễ cạnh tranh với các nước trong khu vực.

“Chúng tôi sẽ luôn đồng hành cùng DN và tạo điều kiện cho DN phát triển, nâng DN Việt Nam lên tầm cao mới. Song, nhà nước chỉ đưa ra những giải pháp hỗ trợ, còn DN phải chủ động nắm bắt cơ hội”, ông Kiên khẳng định.

DN Việt làm gì để nắm bắt cơ hội?

Nói về kinh nghiệm xúc tiến đầu tư vào thị trường ASEAN, ông Phạm Thiết Hòa nhận định: Nếu DN nhỏ đi đơn lẻ thì rất khó, phải có một tổ chức uy tín đứng ra kết nối với các hệ thống phân phối nước ngoài, sau đó DN mới làm việc, đàm phán với các hệ thống phân phối này. Chỉ trong khoảng 1 – 2 tháng, DN có thể xuất hàng đi.

Theo ông Phạm Thiết Hòa, kinh nghiệm chung là DN phải có kỹ năng và đơn vị hỗ trợ khảo sát thị trường đúng, một mình DN khó tiếp cận với cơ quan chức năng các nước sở tại và hệ thống siêu thị lớn ở nước ngoài; cần tìm hiểu văn hóa, đất nước và con người và tập quán kinh doanh. Không khéo thì DN Việt “lòng vòng đi du lịch” rồi về, không đạt được mục đích, hiệu quả giao thương. Phải có chiến lược xây dựng phát triển thương hiệu và bảo hộ hàng hóa; thương mại điện tử cần được khai thác, tận dụng triệt để.

Bà Nguyễn Thị Tuệ Anh Việt chia sẻ, Việt Nam đã hội nhập kinh tế hơn 30 năm, DN Việt Nam đã có vị thế khác, DN cần sẵn sàng, chủ động đón đầu cơ hội. DN phải thay đổi tư duy, biến sức ép cạnh tranh thành động lực để đổi mới và phát triển. Ngừng đổi mới là thất bại, phải đầu tư vào chiều sâu: công nghệ, quản lý, lao động,...

Ở góc độ DN bán lẻ, phân phối, bà Punthila Puripreecha, Giám đốc vận hành Công ty TNHH MM Mega Market Việt Nam cho biết, hiện công ty đang tổ chức các chuyến đi thực tế cho đội ngũ thu mua từ Thái Lan sang Việt Nam và giới thiệu các vùng nguyên liệu, quy trình nuôi trồng, sản xuất, quá trình kiểm soát chất lượng…, giúp họ có đầy đủ thông tin về nguồn hàng tại Việt Nam. Nếu các DN có nhu cầu đưa hàng vào hệ thống, cần tìm hiểu nhu cầu thị trường của sản phẩm mình đang có cũng như của đội thu mua. Mega Market Việt Nam sẽ hỗ trợ DN về mặt quy trình, kỹ thuật để đưa hàng hóa vào hệ thống.

Sơn Nam


Ý kiến bạn đọc

refresh
 

Tổng lượt bình luận

Tin khác

Thông báo